Cây lý chua đen (Ribes nigrum) là một loài cây bụi thích hợp với khí hậu ôn đới. Thường cao từ 1 đến 2 mét, cây này có những chiếc lá hình trái tim rộng tới 10 cm, mép lá có răng cưa và mặt dưới có lớp lông mềm. Hoa của cây có màu xanh tím nhạt pha lẫn nâu, trong khi những chùm quả đen của nó toả hương thơm dễ chịu.
Về khu vực phân bố, lý chua đen xuất hiện nhiều ở các vùng của châu Âu, Bắc Mỹ, New Zealand và châu Á. Loại quả này, dù nhỏ bé nhưng vô cùng mạnh mẽ, đã được con người sử dụng trong y học từ thời Trung cổ nhờ vào các đặc tính đáng chú ý của nó.
Quả lý chua đen là một nguồn dinh dưỡng tuyệt vời cho cơ thể con người. Đặc biệt, hàm lượng vitamin C trong quả này cao gấp 5 lần so với quả chanh, với khoảng 160mg – 285mg vitamin C trong mỗi 100g quả lý chua đen tươi, so với chỉ 53mg trong quả chanh. Theo các chuyên gia, chỉ cần tiêu thụ khoảng 20g quả lý chua đen tươi mỗi ngày là đủ để cung cấp lượng vitamin C cần thiết cho cơ thể theo khuyến nghị hàng ngày (RDA).
Giảm nồng độ cholesterol
LDL cholesterol cao là một nguyên nhân chính gây ra bệnh tim mạch, gan và các rối loạn chuyển hóa khác. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng một chế độ ăn giàu anthocyanin, chẳng hạn như từ trái lý chua đen, có thể giúp giảm mức cholesterol xấu và tăng cường mức cholesterol tốt.
Ngoài ra, một nghiên cứu cũng phát hiện rằng polyphenol trong quả lý chua đen có khả năng cải thiện hoạt động tim mạch. Cụ thể, ở những người đi xe đạp tiêu thụ quả lý chua đen trong 7 ngày, polyphenol giúp giảm nguy cơ đột quỵ do huyết khối và cải thiện cung lượng tim.
Một nghiên cứu khác đã chứng minh rằng những người uống nước ép lý chua đen nồng độ cao (20%) trong 6 tuần đã cải thiện đáng kể chức năng nội mô, thông qua đáp ứng giãn mạch qua trung gian dòng chảy (FMD), so với nhóm dùng giả dược hoặc nước ép nồng độ thấp (6,4%).
Cải thiện chức năng não bộ
Chiết xuất từ quả lý chua đen có khả năng ức chế quá trình peroxy hóa lipid trong cơ thể, mang lại lợi ích lớn trong việc bảo vệ hệ thống thần kinh trung ương. Nếu không có tác dụng này, các gốc tự do sẽ tích tụ trong cơ thể, trở thành một trong những nguyên nhân chính gây ra các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer, Huntington và Parkinson.
Việc sử dụng chiết xuất lý chua đen không chỉ ngăn chặn sự hình thành của các gốc tự do mà còn giúp bảo vệ và duy trì sức khỏe não bộ, phòng ngừa các bệnh lý liên quan đến thoái hóa thần kinh.
Kiểm soát lượng đường trong máu
Quả lý chua đen chứa một lượng mangan dồi dào, một khoáng chất quan trọng trong việc điều chỉnh lượng đường trong máu. Mangan giúp cơ thể xử lý glucose hiệu quả hơn, góp phần duy trì sự cân bằng đường huyết. Nhờ vào những lợi ích này, quả lý chua đen đã được coi là một sự lựa chọn tuyệt vời cho người bị tiểu đường.
Tăng cường hệ miễn dịch
Quả lý chua đen có công dụng đáng kể trong việc tăng cường hệ miễn dịch. Nhờ chứa các anthocyanin, loại quả này đã được chứng minh là giúp tăng cường phản ứng miễn dịch, từ đó nâng cao khả năng chống lại nhiễm trùng và virus, bao gồm cả virus cúm.
Chống oxy hóa
Nhiều nghiên cứu trên động vật đã khẳng định rằng hàm lượng chất chống oxy hóa trong quả lý chua đen có khả năng bảo vệ các tế bào thần kinh khỏi stress oxy hóa, giúp ngăn ngừa mất trí nhớ và chống lại quá trình lão hóa.
Tốt cho thị giác
Các chuyên gia chỉ ra rằng trong hạt lý chua đen chứa một lượng lớn anthocyanin, thành phần cực kỳ tốt cho mắt. Chúng giúp tăng lưu lượng máu đến mắt, hỗ trợ điều trị các bệnh về nhãn áp và làm chậm quá trình suy giảm thị lực.
Tăng cường sức khỏe thận
Một trong những cách dễ dàng và ngon miệng để thưởng thức quả lý chua đen là làm nước ép. Nước ép từ quả này không chỉ ngon mà còn có khả năng hỗ trợ ngăn ngừa sỏi thận. Bằng cách tăng tính kiềm trong nước tiểu, nước ép lý chua đen giúp thúc đẩy bài tiết axit citric và axit oxalic dư thừa ra khỏi cơ thể.
Ngoài ra, các dưỡng chất trong quả lý chua đen có tác dụng chống oxy hóa và chống viêm, giúp ngăn ngừa các rối loạn thận mãn tính. Việc bổ sung loại quả này vào chế độ ăn uống hàng ngày không chỉ tốt cho sức khỏe thận mà còn mang lại nhiều lợi ích khác cho cơ thể.