Giấy phép lái xe là gì?
Giấy phép lái xe (GPLX) hay còn gọi là bằng lái xe là một loại giấy phép, chứng chỉ do cơ quan nhà nước hoặc cơ quan có thẩm quyền cấp cho một cá nhân cụ thể. Loại giấy này cho phép người đó được phép vận hành, lưu thông, tham gia giao thông bằng xe cơ giới các loại như xe máy, xe mô tô phân khối lớn, xe ô tô, xe tải, xe buýt, xe khách, xe container hoặc các loại hình xe khác trên các con đường công cộng.
Quy định về giấy phép lái xe ở các quốc gia tuy có khác nhau tùy vào đặc thù của mỗi nước nhưng nhìn chung để nhận được GPLX, người xin cấp giấy phép lái xe cần trải qua nhiều thủ tục pháp lý như nộp đơn xin cấp, phải trải qua một bài kiểm tra lái xe hoặc những kỳ thi sát hạch về lái xe nghiêm ngặt (tùy yêu cầu của từng loại phương tiện) và các thủ tục khác. Sau khi được cấp GPLX, người đó mới có quyền (về mặt pháp lý) để tham gia giao thông bằng phương tiện xe.
Giấy phép lái xe thông thường được cấp căn cứ vào độ tuổi nhất định. Khi một người vi phạm Luật giao thông, cảnh sát giao thông có thể yêu cầu xuất trình giấy phép lái xe để kiểm tra. Một số quy định pháp luật ở các nước có hình thức xử phạt tịch thu hoặc tước GPLX có thời hạn hay không có thời hạn (tạm giữ bằng lái).
2 mẫu Giấy phép lái xe mới áp dụng từ năm 2025 và 2026
Mới đây, Bộ Giao thông Vận tải mới ban hành thông tư 35/2024, trong đó quy định hai mẫu giấy phép lái xe mới. Theo đó, từ ngày 1/1/2025 đến 31/12/2025, mẫu giấy phép lái xe mới được áp dụng giống giấy phép hiện hành về màu sắc, kích cỡ.
Giấy phép có kích thước 85,6 x 53,98 x 0,76 mm (theo Tiêu chuẩn ICAO loại ID-1). Ảnh của người lái xe được chụp trên nền xanh da trời in trực tiếp trên giấy phép. Màng bảo an phủ hai mặt, phôi được làm bằng vật liệu PET, hoa văn màu vàng rơm và có các ký hiệu bảo mật.
Giấy phép có mã QR nằm ở phía trái dưới cùng mặt sau để đọc, giải mã thông tin và liên kết với hệ thống thông tin quản lý giấy phép.
Điểm thay đổi so với giấy phép hiện nay là mặt trước và sau của giấy phép sẽ ghi các hạng giấy phép mới theo quy định của Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ. Luật quy định có 15 hạng gồm: A, A1, B, B1, C, C1, D, D1, D2, BE, C1E, CE, DE, D1E, D2E, tăng 2 hạng so với Luật Giao thông đường bộ 2008.
Từ 1/1/2026, giấy phép lái xe mới được thay đổi toàn diện với nhiều chi tiết được luật hóa theo quy định về phân hạng giấy phép lái xe và quy định của Công ước Viên 1968.
Theo đại diện Ban soạn thảo, cơ quan quản lý cần có thời gian đấu thầu lựa chọn nhà cung cấp phôi, in giấy phép nên loại giấy phép mới này được thực hiện bắt đầu từ năm 2026.
Giấy phép mới có thay đổi về hình thức trên cả hai mặt. Giấy có hoa văn màu hồng, mã QR được chuyển sang góc phải trên cùng trên mặt sau của giấy phép.
Mặt trước giấy phép ghi thông tin của người lái xe như: Họ tên, ngày tháng năm sinh và quốc gia nơi sinh, ngày cấp giấy phép lái xe, ngày hết hạn, cơ quan cấp, số giấy phép lái xe, ảnh chân dung, chữ ký, địa chỉ cư trú, hạng giấy phép lái xe được phép lái.
Mặt sau của giấy phép hiển thị thông tin về hạng xe được phép điều khiển bằng hình ảnh, ngày cấp, ngày hết hạn của giấy.
Theo Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ (có hiệu lực từ 1/1/2025), giấy phép lái xe máy, ôtô được cấp trước ngày Luật có hiệu lực thi hành được tiếp tục sử dụng bình thường theo thời hạn ghi trên giấy phép, tuy nhiên khuyến khích người dân đổi giấy phép lái xe không thời hạn được cấp trước ngày 1/7/2012.
Khi người lái xe cấp đổi bằng lái đến hạn, thời điểm sau ngày 1/1/2025 hoặc sau 1/1/2026 giấy phép lái xe sẽ áp dụng theo hai mẫu trên.