Đối với người Việt, việc thờ cúng tổ tiên có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Nó không chỉ thể hiện sự tưởng nhớ của con cháu dành cho những người đã khuất mà còn là sự kế thừa về mặt văn hóa, tinh thần. Việc thờ cúng không câu nệ, cầu kỳ nhưng cũng có những nguyên tắc nhất định, có kiêng kỵ để tìm lành tránh dữ.
Vào dịp cuối năm, khi đi viếng mộ, người ta thường mang theo một số lễ vật cơ bản để dâng cúng, trong đó có hoa quả tươi. Tuy nhiên, cần phải lưu ý rằng, không nên 3 loại quả này ra cúng ngoài mộ.
Những loại quả có ý nghĩa xấu
Trong văn hóa phương Đông, mỗi loại quả lại mang một ý nghĩa nhất định. Chúng có thể được coi là biểu tượng cho một điều gì đó trong cuộc sống, liên tưởng đến các từ đồng âm, nhằm gửi gắm mong muốn của con người.
Chẳng hạn, đối với người Trung Quốc, quả lê không được ưa chuộng trong việc tế lễ, thờ cúng vì nó đồng âm với chữ “li”, gợi nhắc đến sự chia li. Tương tự, quả hồng và quả mơ cũng được cho là loại quả không may mắn vì tên của chúng trong tiếng Hán nghe giống “chết chóng”, “bất hạnh”.
Tuy nhiên, đối với người Hàn Quốc, quả lê lại là loại quả được sử dụng nhiều trong thờ cúng.
Do đó, việc cúng lễ như thế nào phụ thuộc nhiều vào văn hóa từng vùng miền, văn hóa của từng dân tộc.
Trong các dịp lễ trang trọng như cúng tế, việc chọn các loại trái cây có ý nghĩa tốt lành sẽ thích hợp hợp. Chẳng hạn như táo đại diện cho hòa bình, cam mang ý nghĩa may mắn… Những loại quả này không chỉ là quả ngọt, có mùi thơm dễ chịu mà còn thể hiện sự thành kính, mang ý nghĩa cầu phúc, gửi gắm mong ước của con cháu.
Tùy theo quan niệm của từng vùng miền, từng dân tộc, các loại quả nên và không nên mang đi viếng mộ cuối năm có thể khác nhau.
Những loại quả nặng mùi
Khi thắp hương cho tổ tiên, thần linh, người ta thường tránh chọn loại quả có mùi nồng như sầu riêng. Ngoài việc có mùi gây khó chịu đối với nhiều người, sầu riêng còn có lớp vỏ xù xì với nhiều gai, tượng trưng cho sự gai góc, không thuận lợi nên thường được coi là loại quả không phù hợp để dâng cúng.
Những loại quả héo, quả dập nát
Trái cây dùng để dâng cúng tổ tiên, thần linh nên là trái cây, mới thu hoạch. Tránh dâng cúng những loại trái cây héo, bị dập, có dấu hiệu hư hỏng vì nó tượng trưng cho điều bất hạnh. Việc dâng trái cây không lành lặn được coi là thiếu tôn trọng tổ tiên, thể hiện sư không thành kính. Việc thờ cúng tổ tiên đối với người phương Đông đề cao sự trang trọng, tôn nghiêm, tôn kính, thể hiện sự biết ơn với bề trên. Vì vậy, việc lựa chọn đồ cúng như thế nào cũng thể hiện thái độ của người còn sống với người đã khuất.
Trái cây héo, trái cây thối không thể hiện được sự tôn trọng và cũng mang hàm ý tiêu cực. Theo quan niệm dân gian, dâng những loại trái cây như vậy sẽ ảnh hưởng không tốt tới sự bình yên của gia đình.
