Thành công của một đứa trẻ không hoàn toàn phụ thuộc vào chỉ số IQ di truyền. Thực tế, yếu tố này chỉ chiếm khoảng 40% trong tổng số, còn lại 60% là nhờ vào quá trình rèn luyện hằng ngày.
Vì vậy, để giúp con cải thiện chỉ số IQ, cha mẹ cần đầu tư thời gian và công sức vào việc nuôi dạy.
Một nghiên cứu dài hạn từ các chuyên gia Mỹ về trẻ em mầm non cho thấy, giai đoạn từ 0-5 tuổi là khoảng thời gian vàng cho sự phát triển trí tuệ của trẻ.
Trong thời gian này, nếu áp dụng phương pháp phù hợp để nâng cao trí thông minh của trẻ, sẽ đạt được hiệu quả vượt trội. Điều này chứng minh rằng, 5 năm đầu đời là giai đoạn cực kỳ quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ.
Trong độ tuổi này, những đứa trẻ có trí thông minh vượt trội và chỉ số IQ cao thường có một số đặc điểm rõ ràng.
Theo một nghiên cứu thực hiện trên hơn 1.000 trẻ em trong một năm bởi các chuyên gia tại Đại học Harvard, những trẻ có chỉ số IQ cao thường có điểm chung trong 4 thói quen sinh hoạt sau đây.
5 năm đầu đời là giai đoạn cực kỳ quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ
Tò mò và hay hỏi
Một số trẻ em luôn tò mò và đặt câu hỏi liên tục, tìm kiếm câu trả lời cho mọi thứ xung quanh. Điều này không chỉ giúp chúng phát triển ngôn ngữ mà còn kích thích tư duy và khả năng sáng tạo. Các nghiên cứu khoa học cho thấy, trước khi trẻ lên 2 tuổi, chúng học trung bình 81 từ mới mỗi ngày.
Khi bước qua tuổi lên 2, ngôn ngữ và khả năng quan sát của trẻ phát triển mạnh mẽ. Sự tò mò và việc liên tục đặt câu hỏi là dấu hiệu tích cực cho sự phát triển trí não, giúp trẻ hình thành thói quen tư duy và sáng tạo.
Không chỉ dừng lại ở việc đặt câu hỏi, nhiều trẻ còn không hài lòng với câu trả lời đơn giản và tự tìm kiếm lời giải thích chi tiết hơn. Điều này cho thấy trí não của chúng luôn hoạt động tích cực, và chúng quan sát, chú ý nhiều thứ xung quanh.
Giai đoạn từ 3 đến 6 tuổi là thời kỳ phát triển trí não đỉnh cao của trẻ. Những trẻ có chỉ số IQ cao thường biểu hiện sự tò mò và khám phá vượt trội.
Giai đoạn từ 3 đến 6 tuổi là thời kỳ phát triển trí não đỉnh cao của trẻ
Ham đọc sách
Các chuyên gia chỉ ra rằng, trẻ em thông minh thường hình thành thói quen đọc sách từ rất sớm. Khi đọc sách, não bộ của trẻ phát triển một chu kỳ tiếp nhận và xử lý kiến thức không giới hạn, giúp nâng cao hiểu biết, vốn từ vựng, khả năng tư duy, diễn đạt, và trí tưởng tượng.
Một nghiên cứu từ Trung tâm Khám phá Khả năng Đọc và Đọc Hiểu của Bệnh viện Nhi Cincinnati (Ohio, Mỹ) đã chỉ ra sự khác biệt rõ rệt trong não bộ của trẻ thích đọc sách so với trẻ thích xem TV hoặc điện thoại. Hình ảnh não bộ của những trẻ thích đọc sách cho thấy sự gia tăng của chất trắng – thành phần chịu trách nhiệm cho khả năng ngôn ngữ và đọc hiểu. Ngược lại, trẻ dành nhiều thời gian trước màn hình có sự phát triển kém tổ chức của chất trắng, ảnh hưởng đến khả năng học tập.
Chất trắng đóng vai trò quan trọng trong việc truyền thông tin giữa các phần khác nhau của não bộ, góp phần vào các chức năng và khả năng học tập. Nếu hệ thống truyền thông tin này không phát triển tốt, não bộ sẽ xử lý thông tin chậm hơn, gây khó khăn cho việc học tập.
Từ đó có thể thấy, việc đọc sách trong những năm đầu đời của trẻ là cực kỳ quan trọng.
Các chuyên gia chỉ ra rằng, trẻ em thông minh thường hình thành thói quen đọc sách từ rất sớm
Không trả lời khi đang tập trung vào một việc
Nhiều bậc cha mẹ có thể nhận thấy rằng khi trẻ đang say mê làm điều gì đó, việc gọi tên chúng nhiều lần mà không được phản hồi là khá phổ biến. Chẳng hạn, khi trẻ đang tập trung chơi xếp hình, mẹ có thể gọi liên tiếp, nhưng chỉ khi nâng cao giọng, trẻ mới đáp lại một cách miễn cưỡng. Điều này trông giống như trẻ có dấu hiệu “mất trí nhớ”, nhưng thực ra, đó chính là biểu hiện của sự tập trung cao độ vào hoạt động mà chúng đang thực hiện.
Khả năng tập trung là bẩm sinh, nhưng mức độ lại khác nhau ở mỗi trẻ. Một số trẻ có khả năng tập trung yếu, trong khi số khác lại có sự tập trung mạnh mẽ. Trẻ có khả năng tập trung cao thường rơi vào tình huống “không phản ứng” khi đang dồn toàn bộ sự chú ý vào một việc nào đó.
Thói quen ngủ tốt
Các nghiên cứu đã chứng minh rằng trẻ em có giấc ngủ ngon và thói quen ngủ tốt sẽ có cơ thể tràn đầy năng lượng và trí óc phát triển vượt trội so với các bạn cùng trang lứa.
Giấc ngủ không chỉ là khoảng thời gian để cơ thể nghỉ ngơi mà còn là lúc thúc đẩy sự phát triển toàn diện, cả về thể chất lẫn trí não. Khi trẻ ngủ sâu, hormone tăng trưởng được sản xuất với lượng chiếm khoảng 70%, góp phần quan trọng vào quá trình này.
Một cuộc khảo sát của Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ cho thấy, khi trẻ đang trong giấc ngủ sâu, tốc độ phát triển của não bộ tăng gấp đôi so với khi thức, và lượng hormone tăng trưởng cao gấp 3 lần mức bình thường.
Ngược lại, nếu trẻ không ngủ đủ giấc hoặc thức khuya, lượng hormone tăng trưởng giảm sút, ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của não bộ và chiều cao. Nghiên cứu từ Anh cũng xác nhận rằng, giấc ngủ kém chất lượng kéo dài có thể làm giảm khả năng phản xạ, đọc hiểu và toán học của trẻ.
Tóm lại, giấc ngủ có tác động trực tiếp đến tinh thần và sự phát triển trí não của trẻ. Do đó, cha mẹ cần xây dựng thói quen ngủ lành mạnh cho con ngay từ những năm đầu đời để giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và thông minh hơn.
