Gan đóng một vai trò thiết yếu trong cơ thể con người, tham gia vào nhiều quá trình quan trọng như lọc và thải độc tố, chuyển hóa dinh dưỡng, sản xuất mật, cùng với việc lưu trữ vitamin và khoáng chất. Một trong những mối đe dọa nghiêm trọng đối với gan là ung thư, xảy ra khi những biến đổi trong DNA của tế bào gan dẫn đến sự phát triển ngoài tầm kiểm soát. Những biến chứng này có thể hình thành các khối u ác tính, gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe.
Theo Tiến sĩ Trần Hải Bình, Phó khoa Ung bướu tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan, như viêm gan B, viêm gan C và xơ gan. Bên cạnh đó, thói quen sinh hoạt và lối sống cũng đóng góp không nhỏ vào việc tổn thương tế bào gan. Việc duy trì một chế độ ăn uống không lành mạnh, thiếu ngủ và ít vận động có thể tạo ra những tác động xấu, làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư gan.
Ăn thực phẩm mốc
Thực phẩm mốc, đặc biệt là ngũ cốc và các loại hạt như ngô, gạo, đậu nành, cũng như gia vị, hạt có dầu, sữa, thịt, và trái cây sấy khô, có thể sản sinh ra một loại độc tố nguy hiểm gọi là aflatoxin. Việc tiếp xúc lâu dài với aflatoxin có thể dẫn đến xơ gan, từ đó gia tăng khả năng hình thành ung thư biểu mô tế bào gan.
Theo lời khuyên của bác sĩ Trần Hải Bình, những người làm việc trong lĩnh vực chế biến cây trồng và thực phẩm bị mốc có nguy cơ cao với độc tố này, đặc biệt là khi họ thường xuyên hít phải bụi từ môi trường làm việc. Mối nguy hiểm càng lớn đối với những người đã nhiễm viêm gan B hoặc C mãn tính, khiến họ dễ mắc ung thư gan do aflatoxin hơn.
Để bảo vệ sức khỏe, bác sĩ Bình nhấn mạnh rằng người tiêu dùng cần tuyệt đối tránh sử dụng thực phẩm mốc. Ngay cả thực phẩm chỉ bị mốc một phần cũng nên được loại bỏ, vì nấm mốc có thể lan rộng đến những phần không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Trước khi chế biến các loại thực phẩm khô như ngũ cốc, đậu và lạc, việc kiểm tra kỹ lưỡng để phát hiện dấu hiệu nấm mốc, mùi lạ hay sự thay đổi về màu sắc là rất quan trọng.
Trước khi chế biến các loại thực phẩm khô như ngũ cốc, đậu và lạc, việc kiểm tra kỹ lưỡng để phát hiện dấu hiệu nấm mốc, mùi lạ hay sự thay đổi về màu sắc là rất quan trọng
Lối sống ít vận động
Lối sống thiếu vận động đang trở thành một nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng thừa cân và béo phì. Những điều này không chỉ gây ra nhiều vấn đề sức khỏe mà còn làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng như bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Khi mỡ thừa tích tụ trong gan, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm hơn như viêm gan nhiễm mỡ không do rượu, xơ gan và thậm chí là ung thư gan.
Để bảo vệ sức khỏe gan, người trưởng thành cần duy trì trọng lượng cơ thể ở mức hợp lý thông qua việc tích cực vận động. Các hoạt động thể chất như đi bộ, chạy bộ, đạp xe hoặc bơi lội không chỉ giúp đốt cháy mỡ thừa mà còn làm giảm nguy cơ mỡ tích tụ trong gan. Việc thực hiện chế độ tập luyện thường xuyên là rất cần thiết để nâng cao sức khỏe tổng thể và phòng ngừa các bệnh liên quan đến gan.
Để bảo vệ sức khỏe gan, người trưởng thành cần duy trì trọng lượng cơ thể ở mức hợp lý thông qua việc tích cực vận động
Ăn thực phẩm chế biến sẵn
Việc tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn một cách thường xuyên, như đồ ăn nhanh, thực phẩm đóng hộp, thịt xông khói, xúc xích, và bánh kẹo công nghiệp, có thể gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe. Những sản phẩm này thường chứa nhiều chất phụ gia, chất bảo quản, muối, đường và chất béo bão hòa, tất cả đều có thể tác động xấu đến gan và gia tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư.
Theo Viện Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC), một số phụ gia thực phẩm như nitrit và nitrate, thường có trong các loại thịt đã qua chế biến như xúc xích và thịt xông khói, được xác định là có khả năng gây ung thư, đặc biệt là ung thư gan.
Chuyên gia dinh dưỡng khuyên rằng thay vì sử dụng thực phẩm chế biến sẵn, mọi người nên tập trung vào chế độ ăn lành mạnh, bao gồm nhiều rau xanh, trái cây, và các loại chất béo tốt. Đồng thời, hạn chế lượng đường và các sản phẩm đã qua chế biến không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn giảm tải cho gan, giúp ngăn ngừa các bệnh lý nghiêm trọng trong tương lai.
Chuyên gia dinh dưỡng khuyên rằng thay vì sử dụng thực phẩm chế biến sẵn, mọi người nên tập trung vào chế độ ăn lành mạnh, bao gồm nhiều rau xanh, trái cây, và các loại chất béo tốt
Tiêu thụ rượu bia quá nhiều
Việc thường xuyên tiêu thụ rượu bia yêu cầu gan phải làm việc không ngừng để xử lý và thải độc các chất này. Sự quá tải liên tục sẽ dẫn đến tình trạng tổn thương gan nghiêm trọng, mở đường cho hàng loạt bệnh lý như viêm gan, gan nhiễm mỡ, xơ gan và thậm chí ung thư gan. Đặc biệt, những người đang mắc viêm gan B hoặc C mãn tính nếu kết hợp với việc uống rượu bia sẽ có nguy cơ rất cao mắc bệnh ung thư gan.
Chuyên gia khuyến cáo rằng nên hạn chế hoặc hoàn toàn ngừng tiêu thụ rượu bia, đặc biệt là đối với những người đã có vấn đề về gan. Đối với những người có tiền sử tiêu thụ rượu bia lâu năm, việc kiểm tra chức năng gan định kỳ từ 6 đến 12 tháng một lần là hết sức quan trọng. Điều này giúp phát hiện kịp thời bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, từ đó có thể can thiệp sớm để bảo vệ sức khỏe.
