Hai trong số những vị thuốc Nam có tác dụng phòng trị các chứng bệnh về phổi được các thầy thuốc khi xưa dùng là cây Cúc tần ta và Diếp cá.
Cây Cúc tần (còn gọi là cây Từ Bi, Đại Bi, Lộc Thần, Đại Ngải) ở quê hay trồng làm hàng rào, bờ giậu, nhưng ngày nay những rặng Cúc tần không còn nhiều nữa.
Thành phần hóa học nghiên cứu cho thấy cây Cúc tần rất giàu tinh dầu, chứa các thành phần hóa học như lipit, canxi, vitamin C, xenluloza, protit, caroten và sắt (Fe)… góp phần phòng trị các bệnh đường hô hấp rất tốt , giúp tăng sức đề kháng.
Theo Đông y, Cúc tần có tính ấm, vị cay đắng, đi vào hai kinh Phế và Thận. Công dụng của Cúc tần là lợi tiểu, tiêu ứ, thải độc, sát trùng, trừ phong, tán hàn, tuyên phế chỉ khái, chữa sỏi thận, chữa trĩ, bệnh xương khớp, chữa ho, chữa cảm, đau đầu, khó ngủ… rất tốt.
Cách dùng Cúc tần như sau:
1. Cây Cúc tần phơi khô, nấu nước uống hàng ngày.
2. Nếu chớm có hiện tượng ho hắng, sốt… như cảm cúm thì dùng:
– Cúc tần 20g
– Lá sả : 10g
– Kim ngân hoa 20g
– Vỏ quýt (hoặc vỏ cam) 10g
4 vị thảo dược trên rửa sạch, đun uống như thuốc, hoặc uống thay nước hàng ngày.
Cúc tần ngoài tăng sức đề kháng, còn giải tỏa tâm lý và làm dịu thần kinh rất tốt (như giải stress, căng thẳng tốt – vì Cúc tần có tác dụng sơ can, giải uất nên Đông y còn gọi là cây Sài hồ Nam…).
Cách dùng Diếp cá:
Bên cạnh cây Cúc tần còn có rau Diếp cá, vị thuốc người xưa chuyên chữa các bệnh về phổi vì có rất nhiều kháng sinh tự nhiên, giúp cơ thể tăng sức đề kháng rất tốt, lại tiêu viêm thanh nhiệt, thải độc, hạ sốt…
Rau Diếp cá chỉ cần rửa sạch, đun lấy nước uống mỗi ngày thay nước lọc, giúp cơ thể khỏe mạnh. Cách dùng như sau:
– Mỗi người mỗi ngày dùng 100-200g tươi (hoặc 50g khô), đun với 2-3 lít nước cho sôi kỹ. Uống thay nước lọc
– Nếu cả nhà uống thì cần tăng lượng Diếp cá lên, hoặc thêm Xuyên tâm liên (Xuyên tâm liên tính rất hàn nên không dùng lâu được – nhất là người có cơ địa hàn lạnh).
Vì Diếp cá tính mát chua hơi hàn, nếu uống sống thì sẽ lạnh ko tốt cho tiêu hóa. Vì vậy nên xay ra làm nước sinh tố để uống. Hoặc đun nước sôi nước để giảm bớt tính hàn của Diếp cá để có thể dùng lâu dài tăng sức đề kháng.
Ngoài ra Cúc tần và Diếp cá kết hợp để đun nước uống hàng ngày thay nước lọc cũng rất tốt, giúp cơ thể tỉnh táo, sung sức, khỏe mạnh hơn. Liều dùng như sau:
– Rau Diếp cá 100g tươi (hoặc 50g khô)
– Cúc tần tươi 20-40g (khô 20g)
Sau khi rửa sạch thì cho vào nồi nước đun sôi kỹ, uống hàng ngày.
Tạo hóa vạn vật luôn cân bằng và diệu kỳ, có bệnh ắt có thuốc chữa. Các thầy thuốc xưa đã dùng Cúc tần và Diếp cá phòng chữa nhiều bệnh về phổi, trong hoàn cảnh hiện nay chúng ta hãy dùng các vị thuốc thảo dược đó đun nước cho cả nhà uống để phòng ngừa bệnh tật.
