Tại Việt Nam, có rất nhiều bài thuốc quý nằm ngay trong khu vườn của mỗi gia đình mà không phải ai cũng biết đến hoặc biết cách khai thác một cách hiệu quả. Rễ cây đinh lăng là một minh chứng tiêu biểu cho điều này.
Thông thường, lá đinh lăng thường được biết đến như một loại rau gia vị, thường được sử dụng để nấu canh kèm với thịt hoặc cá, nhằm tăng cường dinh dưỡng cho sản phụ, người cao tuổi hoặc những người vừa khỏi bệnh. Tuy nhiên, ít ai biết rằng rễ đinh lăng lại có thể được sử dụng để điều trị nhiều loại bệnh khác nhau, như ho, tắc tia sữa, kích thích sản xuất sữa và kiết lỵ.
Rễ đinh lăng còn được ví như “nhân sâm của người nghèo” nhờ vào những lợi ích sức khỏe vượt trội mà nó mang lại.
Theo lời lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng từ Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, cũng như Hội Đông y Hà Nội, rễ đinh lăng có vị ngọt, hơi đắng và tính mát. Rễ cây này giúp thúc đẩy tuần hoàn máu, bồi bổ khí huyết, tăng cường sức khỏe và sự dẻo dai. Đặc biệt hơn, trong rễ đinh lăng còn chứa saponin – chất có tác dụng tương tự như nhân sâm.
Theo lời lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng từ Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, cũng như Hội Đông y Hà Nội, rễ đinh lăng có vị ngọt, hơi đắng và tính mát
Các bài thuốc quý từ rễ đinh lăng do lương y Bùi Đắc Sáng chia sẻ:
Bổ sung sức khỏe, nâng cao sinh lực
– Nguyên liệu: Vỏ rễ củ đinh lăng (số lượng tuỳ ý).
– Cách thực hiện: Ngâm vỏ rễ đinh lăng trong rượu, và sử dụng với liều lượng hợp lý để tăng cường sức khỏe.
Hỗ trợ tiêu hóa, kích thích quá trình ăn uống
– Nguyên liệu: 10g vỏ rễ đinh lăng, 200ml nước.
– Cách thực hiện: Đun sôi rễ đinh lăng với nước, sắc cho đến khi còn lại 150ml. Chia thành 2-3 lần uống trong ngày.
Tăng cường lượng sữa cho bà mẹ sau sinh
– Nguyên liệu: 20g vỏ rễ đinh lăng, 3 lát gừng, 500ml nước.
– Cách thực hiện: Sắc rễ kết hợp với gừng cho đến khi dung dịch còn lại 250ml. Chia làm 2 lần uống trong ngày, dùng khi nước còn ấm. Sử dụng liên tục trong 5 ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.
Rễ cây đinh lăng mang lại nhiều lợi ích cho sức khoẻ
Ngăn ngừa đau bụng sau sinh
– Nguyên liệu: Rễ (bỏ lõi), cành, lá đinh lăng (số lượng tuỳ ý).
– Cách thực hiện: Sao vàng các nguyên liệu, sau đó sắc lấy nước uống thay cho trà.
Chữa ho, hen suyễn
– Nguyên liệu: 10g rễ đinh lăng, 8g bách bộ, 9g vỏ rễ dâu, 6g xương bồ, 8g nghệ vàng, 8g đậu săn, 8g rau tần dày lá, 4g gừng khô.
– Cách thực hiện: Đun tất cả nguyên liệu với 800ml nước, sắc cho đến khi còn 300ml. Chia thành 2 lần uống trong ngày và sử dụng liên tục trong 10 ngày.
Hỗ trợ điều trị các triệu chứng phong thấp
– Nguyên liệu: 20g rễ đinh lăng (bỏ lõi), 8g rễ cỏ xước, 8g thiên niên kiện, 8g hà thủ ô chế, 4g trần bì, 8g cối xay, 8g huyền rồng, 4g quế chi.
– Cách thực hiện: Sắc các nguyên liệu với 800ml nước cho đến khi còn 300ml. Chia thành 2 lần uống trong ngày, nên uống khi thuốc còn nóng. Dùng liên tục trong 10 ngày để thấy hiệu quả rõ rệt.
Rễ cây đinh lăng có thể hỗ trợ điều trị các triệu chứng phong thấp
3 điều cần lưu ý khi sử dụng rễ đinh lăng làm thuốc
Theo lương y Bùi Đắc Sáng, rễ đinh lăng không phải là “thần dược” có thể chữa trị mọi bệnh tật như nhiều người hiểu lầm, mà chỉ hỗ trợ điều trị một số chứng bệnh nhất định. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, việc sử dụng rễ đinh lăng cần phải tuân thủ đúng hướng dẫn.
1. Rễ đinh lăng chứa Saponin, một hợp chất có khả năng gây ra sự phá vỡ hồng cầu nếu không sử dụng đúng cách. Nên chỉ sử dụng rễ đinh lăng khi có nhu cầu thực sự, đồng thời chú ý tới liều lượng và cách chế biến một cách chính xác.
2. Không vượt quá liều dùng. Việc sử dụng rễ đinh lăng trên liều lượng khuyến nghị có thể dẫn đến tình trạng say thuốc, kèm theo các triệu chứng như mệt mỏi, buồn nôn và tiêu chảy. Nên chọn rễ từ những cây có tuổi đời từ 3 đến 5 năm trở lên, tránh sử dụng cây quá già cỗi do dược tính sẽ không còn tốt.
3. Loại bỏ lõi rễ trước khi chế biến. Tương tự như rễ của các loại cây khác như cây dâu hay ba kích, phần lõi rễ đinh lăng cũng cần được loại bỏ vì có thể mang lại các tác dụng phụ nguy hiểm, chẳng hạn như nguy cơ thủng dạ dày. Việc này giúp giảm thiểu các rủi ro không mong muốn khi sử dụng.
Rượu ngâm từ rễ đinh lăng cần được chế biến cẩn thận để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả.
