Triều đại Trần (1225-1400) được ghi nhận là một trong những triều đại hưng thịnh và có nhiều công lao to lớn đối với lịch sử Việt Nam, đặc biệt trong việc chống giặc ngoại xâm và xây dựng nền móng cho đất nước.
Tuy nhiên, không ít người tự hỏi: Vì sao Trần Cảnh được lựa chọn làm vua, mở ra một triều đại mới và khẳng định vai trò của triều Trần trong lịch sử Việt Nam?
Vì sao Trần Cảnh được lịch sử ghi là vị vua đầu tiên của triều đại Trần?
1. Bối cảnh lịch sử trước khi Trần Cảnh lên ngôi
Vào đầu thế kỷ 13, nhà Lý đã bắt đầu suy yếu với nhiều vấn đề nội bộ, xung đột phe phái và sự mất lòng dân. Triều đình nhà Lý không còn đủ sức mạnh để bảo vệ quyền lực và duy trì ổn định, khiến cho đất nước đối mặt với nguy cơ bất ổn và giặc ngoại xâm. Lúc này, quyền lực thực tế nằm trong tay một tướng quân quyền lực và tài năng – Trần Thủ Độ, một nhân vật nổi tiếng về tài thao lược và khả năng xử lý các vấn đề chính trị.
Trần Thủ Độ nhận thấy nhà Lý đã suy yếu và không thể tiếp tục cai trị đất nước một cách hiệu quả. Ông đã quyết tâm đưa gia tộc họ Trần lên nắm quyền và thực hiện kế hoạch để từng bước chuyển giao quyền lực từ tay nhà Lý sang tay nhà Trần. Trong bối cảnh đó, Trần Cảnh được lựa chọn làm người kế vị vì nhiều lý do chiến lược.
2. Trần Cảnh – Lựa chọn phù hợp của Trần Thủ Độ
Trần Cảnh sinh năm 1218, là con trai của Trần Thừa và cháu gọi Trần Thủ Độ bằng chú. Ở tuổi còn rất trẻ, Trần Cảnh đã được Trần Thủ Độ đưa vào cung làm quen với nền giáo dục hoàng gia và chính trường. Để củng cố vị trí, Trần Thủ Độ đã sắp xếp cho Trần Cảnh kết hôn với Lý Chiêu Hoàng, vị vua cuối cùng của nhà Lý, nhằm hợp thức hóa việc chuyển giao quyền lực. Lý Chiêu Hoàng còn nhỏ tuổi, khi lên ngôi chỉ mới 8 tuổi, nên mọi quyền lực thực tế đều nằm trong tay Trần Thủ Độ.
Sau khi kết hôn, vào năm 1225, Lý Chiêu Hoàng đã nhường ngôi cho Trần Cảnh, đưa Trần Cảnh chính thức trở thành vua, mở ra triều đại nhà Trần. Việc Trần Cảnh lên ngôi là một bước đi được tính toán kỹ lưỡng của Trần Thủ Độ, nhằm tạo sự chuyển giao quyền lực êm ái, tránh gây bất ổn trong triều đình và giữ vững sự ổn định của đất nước.
3. Vai trò của Trần Cảnh trong triều đại Trần
Trần Cảnh lên ngôi lấy niên hiệu là Trần Thái Tông, trở thành vị vua đầu tiên của triều đại nhà Trần. Dù lên ngôi từ khi còn rất trẻ, ông đã thể hiện bản lĩnh và khả năng lãnh đạo vượt trội nhờ vào sự chỉ bảo và dìu dắt từ Trần Thủ Độ. Sau khi nắm quyền, Trần Thái Tông đã thực hiện nhiều cải cách lớn, đặt nền móng cho sự hưng thịnh của triều Trần trong suốt hơn một thế kỷ.
Những cải cách của Trần Thái Tông không chỉ củng cố quyền lực mà còn giúp phát triển kinh tế, văn hóa và quân sự của đất nước. Về quân sự, ông cùng các tướng lĩnh nhà Trần đã có công đánh bại các cuộc xâm lăng từ phía quân Mông Nguyên, bảo vệ nền độc lập dân tộc. Về văn hóa, Trần Thái Tông cũng là người đặt nền tảng cho Phật giáo Trúc Lâm, phát triển giáo dục và duy trì truyền thống văn hóa dân tộc.
Các vị vua nhà Trần
4. Trần Thái Tông – Người đặt nền móng cho sự hưng thịnh của triều Trần
Trần Cảnh không chỉ là vị vua đầu tiên của triều đại Trần mà còn là người xây dựng nên nền móng vững chắc cho nhà Trần phát triển rực rỡ. Ông là một vị vua tài đức vẹn toàn, biết lắng nghe quần thần, thấu hiểu lòng dân và luôn lấy sự thịnh vượng của đất nước làm mục tiêu. Trần Thái Tông cũng nổi tiếng với tấm lòng khoan dung và nhân từ, thể hiện qua cách ông đối xử với các thế hệ sau và những người từng thuộc phe đối lập.
Trong suốt thời gian trị vì, ông đã tạo dựng và củng cố nhiều giá trị văn hóa, đạo đức của dân tộc, khuyến khích tinh thần học tập, xây dựng đội ngũ quan lại trung thực, liêm chính, luôn hết lòng phục vụ nhân dân. Chính những thành tựu của ông đã giúp nhà Trần trở thành một trong những triều đại hưng thịnh bậc nhất trong lịch sử Việt Nam.
Trần Cảnh, tức Trần Thái Tông, là vị vua đầu tiên của triều đại Trần, không chỉ bởi quyết định chiến lược của Trần Thủ Độ mà còn vì chính tài năng, đức độ và những đóng góp quan trọng của ông đối với đất nước. Trần Thái Tông đã không chỉ làm tròn vai trò của một vị vua mà còn là người tiên phong, đặt nền móng vững chắc cho một triều đại phát triển rực rỡ, góp phần vào sự ổn định và hưng thịnh của quốc gia.
