Gà cúng nên chọn gà trống hay gà mái?
Khi cúng lễ, người Việt Nam thường ưu tiên chọn gà trống để dâng lên bàn thờ. Theo truyền thống, gà trống tơ, chưa đạp mái, được coi là sạch sẽ và thuần khiết hơn. Ngoài ra, tiếng gáy của gà trống được cho là có khả năng kết nối với thần linh, mang lại sự linh thiêng cho nghi lễ. Vì vậy, gà trống thường được cho là trang trọng và phù hợp hơn gà mái trong các buổi cúng bái.
Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng phải chọn gà trống. Theo quan niệm tâm linh, trong những dịp cúng giao thừa, người ta chọn gà trống để “gọi mặt trời lên”. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, như cúng cầu con cái hoặc những dịp mong muốn tài lộc, gia đình đông con cháu, gà mái lại được ưa chuộng, đặc biệt là gà mái có buồng trứng non, biểu tượng cho sự sinh sôi, phát triển và may mắn. Vì vậy, nếu cúng cầu con cho gia đình hiếm muộn, gà mái sẽ là sự lựa chọn hợp lý hơn.
Khi cúng lễ, người Việt Nam thường ưu tiên chọn gà trống để dâng lên bàn thờ.
Gà cúng liệu có nên chặt miếng?
Ngày nay, khi đời sống kinh tế khá giả hơn, nhiều gia đình thường cúng cả con gà nguyên con để thể hiện sự trang trọng và thẩm mỹ. Con gà thường được đặt nguyên vẹn trên đĩa, nhìn như đang gáy, tạo hình dáng tượng trưng cho sự tôn kính đối với thần linh và tổ tiên. Hướng của con gà cũng được đặt vào bàn thờ sao cho thể hiện sự trang trọng và thành kính.
Tuy nhiên, nếu gà được sử dụng trong mâm cỗ cúng, thì có thể chặt ra thành từng miếng nhỏ để dễ dàng chia sẻ. Tuy vậy, đối với những gia đình giữ gìn truyền thống xưa, họ vẫn chọn để nguyên con gà, thường là gà trống, xếp cánh và tạo dáng gáy, thể hiện sự cung kính và tôn trọng đối với các vị thần linh.
Cách đặt gà cúng
Theo truyền thống của ông bà ta, khi đặt gà lên bàn thờ, gà phải quay vào bát hương, theo tư thế chầu để thể hiện sự thành kính đối với tổ tiên và thần linh. Nếu gà quay ra ngoài, dù có vẻ đẹp hơn, nhưng lại không hướng về tổ tiên, không biểu đạt lòng thành kính, mà trái lại, có thể được coi là thiếu tôn trọng.
Quan niệm phong thủy cho rằng gà phải quay vào ban thờ, bởi như vậy mới thể hiện được sự kết nối giữa thế giới trần gian và thần linh, với tiếng gáy của gà như là một sự kêu gọi, chầu thờ. Việc đặt gà quay ra ngoài có thể gây mất đi ý nghĩa tâm linh của nghi lễ, bởi nó chỉ đẹp về mặt thẩm mỹ mà không đủ sự thành kính cần thiết.
Theo truyền thống của ông bà ta, khi đặt gà lên bàn thờ, gà phải quay vào bát hương, theo tư thế chầu để thể hiện sự thành kính đối với tổ tiên và thần linh.
Cũng theo phong tục xưa, khi cúng giao thừa ngoài trời, gà phải quay vào bát hương nhưng đồng thời cũng phải hướng về phía mặt trời mọc, như một cách cầu mong sự thịnh vượng và may mắn cho năm mới.
Lưu ý khi chọn gà cúng để tránh phạm đại kỵ, duy trì sự trang trọng
Khi chọn gà để cúng, nên chọn con có kích thước vừa phải, không quá to cũng không quá nhỏ. Không chọn gà non quá non hay già quá già, bởi lẽ con gà cúng cần có sức sống và tươi tắn nhưng cũng không được quá già, dễ làm mất đi sự trang trọng của lễ vật.
Nếu chọn gà còn sống, hãy chọn những con có lông mượt mà, mỏ không bị chảy nước, mào đỏ tươi – đó là những dấu hiệu của một con gà khỏe mạnh và ngon. Khi chế biến gà để luộc cúng, lưu ý không cắt rời chân gà mà nên uốn chân vào trong và mổ moi một cách gọn gàng, tránh mổ phanh ra, nhằm thể hiện sự thành kính và tạo dáng gà đẹp mắt. Ngày nay, nhiều gia đình lựa chọn dịch vụ mổ gà chuyên nghiệp và cột gà theo kiểu “gà cánh tiên”, giúp tiết kiệm thời gian và đảm bảo sự trang trọng.
Khi luộc gà, nên dùng nồi lớn và ngập nước, đun sôi nước trước, rồi mới thả gà vào và đun sôi lại, sau đó để lửa liu riu. Cách làm này giúp gà không bị rách da và giữ được hình dáng đẹp, không bị loang màu.
Khi chuẩn bị thịt gà cúng, hãy nhớ để lại toàn bộ bộ nội tạng trong đĩa cúng, tránh thiếu sót, bởi đó là một phần quan trọng trong nghi lễ cúng bái, tượng trưng cho sự trọn vẹn và đầy đủ.
Ngoài ra, để thể hiện sự may mắn và tài lộc, gà cúng có thể ngậm một đóa hoa hồng. Tuy nhiên, tránh sử dụng những loại hoa dại hoặc hoa không mang ý nghĩa tốt lành để trang trí gà, vì điều này có thể gây ảnh hưởng xấu đến nghi lễ và không phù hợp với truyền thống tôn kính.
