Dị ứng với gia vị đã được chứng minh là có thể xảy ra. Ảnh: JD.
|
Dị ứng với gia vị đã được chứng minh là có thể xảy ra. Tuy nhiên, đây không phải là nguyên nhân gây dị ứng phổ biến. Một số gia vị hay gây dị ứng bao gồm capsaicin (có trong ớt cay), quế, tỏi, hạt tiêu đen và vani.
Các triệu chứng dị ứng gia vị
Một số phản ứng sinh lý bình thường có thể xảy ra ở bất kỳ ai ăn một số loại gia vị nhất định. Ví dụ, ớt hoặc wasabi có thể gây chảy nước mắt ngay lập tức và nóng rát ở miệng ở bất kỳ ai đang ăn chúng.
Phản ứng này không phải do phản ứng dị ứng mà là từ các hợp chất hóa học có trong chúng gây ra (tương ứng là capsaicin trong ớt và allyl isothiocyanate trong wasabi). Những chất này gây kích ứng niêm mạc mũi và miệng.
Điều này có thể bị nhầm là phản ứng dị ứng với một loại gia vị. Tuy nhiên, với dị ứng gia vị, bạn cũng có thể có các triệu chứng khác như:
- Môi bị sưng lên
- Nghẹt mũi
- Mề đay
- Chướng bụng
- Buồn nôn
- Tiêu chảy
Một số triệu chứng khác có thể xảy ra như bị khó thở hoặc phát ban ở nơi gia vị tiếp xúc với da, đây được gọi là viêm da tiếp xúc.
Gia vị hiếm khi được ăn riêng lẻ và các món ăn thường không chỉ bao gồm một loại gia vị. Chúng sẽ bao gồm hỗn hợp nhiều loại gia vị khác nhau. Do đó, ta khó biết được liệu nguyên nhân gây ra phản ứng dị ứng là loại gia vị hay thực phẩm cụ thể nào.
Việc đun nóng một số loại gia vị có thể trung hòa các chất gây dị ứng. Nhưng một số chất gây dị ứng không bị ảnh hưởng bởi nhiệt. Ví dụ, Apig1, chất gây dị ứng chính có trong cần tây và gia vị cần tây, không dễ bị ảnh hưởng bởi nhiệt. Chất gây dị ứng trong hạt mù tạt cũng đã được chứng minh là có khả năng chịu nhiệt.
Các triệu chứng sốc phản vệ
Một số trường hợp có thể xảy ra phản ứng dị ứng toàn thân có khả năng gây tử vong được gọi là phản vệ. Các triệu chứng của phản vệ thường nghiêm trọng và có thể bao gồm:
- Khò khè và khó thở
- Cảm giác bị bóp nghẹt ở ngực
- Mề đay
- Sưng mặt, lưỡi, cổ họng, tay hoặc chân (phù mạch)
- Buồn nôn và nôn
- Tiêu chảy
- Nhịp tim nhanh
- Nhịp tim yếu
- Lú lẫn
- Chóng mặt hoặc ngất xỉu
- Cảm giác sắp chết
Sốc phản vệ được coi là trường hợp cấp cứu cần được hỗ trợ y tế ngay lập tức. Ngay cả khi các triệu chứng có vẻ tự thuyên giảm, chúng có thể tái phát sau nhiều giờ, ngay cả khi bạn chưa tiếp xúc với gia vị lần thứ hai.
Nếu không được điều trị, phản vệ có thể tiến triển nhanh chóng và dẫn đến:
- Bất tỉnh
- Sốc
- Suy tim hoặc suy hô hấp
- Đe dọa mạng sống
Nếu bác sĩ cho rằng bạn bị dị ứng gia vị, họ có thể thực hiện xét nghiệm dị ứng. Hầu hết xét nghiệm đều liên quan việc dán miếng dán lên da, nhưng không phải tất cả loại gia vị đều có thể thực hiện theo cách này. Ngoài ra, một số trường hợp dùng xét nghiệm máu.
Do đó, trải nghiệm và theo dõi của cá nhân bạn với các tác nhân gây dị ứng là rất quan trọng để đưa ra chẩn đoán. Các đợt tái phát thường có thể giúp thu hẹp phạm vi những tác nhân mà bạn có thể bị dị ứng.
Điều trị dị ứng gia vị
Việc điều trị dị ứng gia vị phụ thuộc vào loại và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng gặp phải. Bạn có thể có các lựa chọn sau:
– Đối với dị ứng không biến chứng (không liên quan đến biến chứng y khoa), thuốc kháng histamin đường uống có thể giúp giảm triệu chứng bằng cách ngăn chặn hoạt động của histamin. Đây là một chất hóa học do hệ thống miễn dịch giải phóng gây ra các triệu chứng dị ứng.
– Đối với viêm da tiếp xúc, kem bôi corticosteroid có thể giúp giảm viêm và đỏ.
– Corticosteroid đường uống có thể được kê đơn trong những trường hợp nghiêm trọng hơn. Xịt mũi corticosteroid có thể giúp giảm nghẹt mũi.
– Nếu bạn có nguy cơ bị sốc phản vệ, tiêm epinephrine có thể giúp giảm đau ngay lập tức. Tác dụng của thuốc này là làm giãn các cơ trơn đường thở và mạch máu.
Tiêm epinephrine có thể giúp giảm đau ngay lập tức khi bạn đang gặp phải phản ứng dị ứng đe dọa tính mạng. Nhưng nếu có triệu chứng phản vệ, bạn vẫn nên đến phòng cấp cứu và tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.
Cuối cùng, cách tốt nhất để đối phó với dị ứng gia vị là tránh sử dụng chúng. Thật không may, điều này rất khó thực hiện. Nhiều loại thực phẩm được nêm sẵn hoặc sử dụng chất tạo hương vị làm từ nhiều loại thảo mộc, gia vị và hóa chất. Các món ăn được chế biến trong nhà hàng có thể bao gồm các loại gia vị không được nêu trong thực đơn.
Bạn cũng hiếm khi chỉ bị dị ứng với một loại gia vị. Chúng ta có phản ứng chéo cao giữa các loại gia vị và thậm chí cả phấn hoa. Điều này là do cấu trúc hóa học của một số loại thực phẩm rất giống nhau đến mức cả hai đều có thể gây ra phản ứng dị ứng.
Do đó, một người bị dị ứng nặng có thể cần tránh tất cả loại gia vị cho đến khi họ tìm thấy chất gây dị ứng cho họ. Họ cũng có thể cần mang theo epinephrine hoặc ống tiêm epinephrine đã nạp sẵn để sử dụng trong trường hợp họ gặp phải phản ứng nghiêm trọng.
Bác sĩ Đoàn Thu Hồng Viện Y học Ứng dụng Việt Nam
