Người xưa thường lấy từ ”canh” để làm đơn vị đo thời gian, bao gồm 5 canh bắt đầu từ 7 giờ tối đến 5 giờ sáng hôm sau. Vì thế mới có câu tục ngữ “Nửa đêm ngủ, canh năm dậy”, chính là dùng để hình dung một công việc cực khổ.
Còn câu “Canh ba chớ tham nữ sắc” lại là một lời khuyên chân thành dành cho nam giới và phụ nữ.
Canh ba vào thời xưa chính là được xem từ khoảng thời gian từ 11 giờ tối đến 1h sáng. Dưới góc độ của Trung y thì đây là thời gian để ngủ, cũng là khoảng thời gian mà cơ quan nội tạng tiến hành điều tiết và phục hồi thải độc. Thế nên thời gian này nếu con người chưa chịu nghỉ ngơi thì sẽ làm cản trở quá trình thải độc gan.
Việc không tiết chế trong thời gian dài còn khiến cho thận bị áp lực, tổn hại đến sức khỏe của thận.
Nửa vế sau cũng liên quan đến sức khỏe, gọi là ”không ăn lúc nửa đêm”, hay còn gọi là ”không ăn vào canh một”, cũng là một kinh nghiệm sức khỏe được đúc kết từ cổ nhân.
Canh một vào thời xưa chính là khoảng thời gian từ 7h đên 9h tối. Câu nói này khiến nhiều người thời nay khó lý giải, vì đây chính là thời điểm mà nhiều người tan làm để về nhà ăn cơm. Nhưng nếu theo cách nói người xưa thì chúng ta nên nhịn đói.
Bởi vì người xưa đều làm việc theo quy luật lúc mặt trời mọc và nghỉ ngơi lúc mặt trời lặn. Đối với người xưa mà nói, 9 giờ tối là thời gian để ngủ, và 5 giờ sáng thì phải thức dậy đi làm rồi. Vì vậy trong khoảng thời gian này mà ăn cơm tối, cũng giống như việc chúng ta sau khi ăn cơm đêm xong sẽ lập tức đi ngủ, không những không tốt cho hệ tiêu hóa, mà thời gian dài sẽ dẫn đến việc bị viêm dạ dày nghiêm trọng, thậm chí là đổ bệnh.
Người xưa còn có thói quen là ăn cơm không quá trưa, thậm chí còn có lệnh cấm ăn. Điều này cũng là một đạo lý có tính nhất định vì buổi tối là lúc cơ quan nội tạng cần được nghỉ ngơi.
Câu nói ”Canh ba chớ tham nữ sắc, không ăn vào canh 1” là người xưa đang muốn nhắc nhở con cháu sống thật khoa học, điều độ.