Tại khu vực Tây Bắc, có nhiều loại lá được sử dụng để tẩm ướp cho các món nướng, nổi bật trong số đó có lá mắc mật, lá giang, và lá é. Thế nhưng, một loại lá ít được biết đến hơn nhưng lại rất đặc biệt là lá dổi đất.
Theo thông tin từ người dân địa phương, lá dổi đất có sự khác biệt rõ rệt so với cây dổi dùng để thu hoạch quả. Loại cây này còn được gọi là dổi ăn lá và mang tên khoa học là Piper Auritum, thuộc họ Hồ tiêu Mexico. Những lá này không chỉ mang đến hương vị độc đáo cho món ăn mà còn là một phần quan trọng trong ẩm thực địa phương.
Cây dổi đất là một loại thảo mộc nhỏ, thân gỗ mềm và được phân chia thành các đốt nhỏ. Nó có khả năng phát triển cao từ 1 đến 3 mét, với đặc điểm lá hình tim, lớn hơn bàn tay. Cây dổi đất cũng có hoa nhỏ màu trắng, mọc trên những đài hoa dài ở đầu cành, tạo nên vẻ đẹp thanh lịch.
Cây dổi đất là một loại thảo mộc nhỏ, thân gỗ mềm và được phân chia thành các đốt nhỏ
Loại cây này thường mọc dại ở rìa rừng hoặc trên các bãi đất trống tại những tỉnh vùng Tây Bắc như Lào Cai, Sơn La, và Lạng Sơn. Từ lâu, người dân nơi đây đã hái lá dổi đất để làm gia vị cho những món nướng như vịt nướng, thịt heo rừng nướng hay ba chỉ nướng, cũng như trong các món chẩm chéo. Lá dổi đất có thể thu hoạch quanh năm; đặc biệt, sau những cơn mưa rào, cây cối lại tươi tốt, với lá và thân xanh mơn mởn.
Lá dổi đất chứa tinh dầu có mùi thơm dễ chịu, tương tự như hạt dổi, và gần đây đã trở nên phổ biến hơn ở các thành phố. Tại nhiều nhà hàng và quán nướng, các đầu bếp thường sử dụng lá dổi đất để nướng cùng hoặc ăn kèm với thịt và hải sản. Hương vị đặc trưng của loại lá này không chỉ làm tăng sự hấp dẫn của món ăn mà còn thu hút thực khách. Trên các trang thương mại điện tử, lá dổi đất được rao bán với giá lên tới 150.000 đồng mỗi kg, phản ánh nhu cầu ngày càng cao đối với nguyên liệu độc đáo này.
Trên các trang thương mại điện tử, lá dổi đất được rao bán với giá lên tới 150.000 đồng mỗi kg
“Tại quê hương tôi, lá dổi đất được sử dụng rộng rãi, tạo nên những nét đặc trưng trong ẩm thực vùng Tây Bắc. Lá non của cây thường được chế biến theo nhiều cách, từ nấu chín, chiên cho đến ăn kèm với các loại thực phẩm khác. Một trong những phương pháp chế biến phổ biến là dùng lá dổi đất làm lớp bọc cho thịt và cá khi nướng. Thịt và cá sẽ được ướp bằng hỗn hợp lá dổi đất giã nhuyễn cùng các gia vị khác, sau đó được gói kín trong lá dổi và buộc chặt bằng sợi chuối trước khi nướng hoặc chiên giòn.
Ngoài ra, lá dổi đất còn được sử dụng như một gia vị thơm ngon cho các món canh với cá, ốc, lươn và nhiều loại nhuyễn thể khác. Thậm chí, thân cây non cũng được tận dụng để làm món salad tươi mát, mang đến sự phong phú và độc đáo cho các bữa ăn”, Minh Phương, một người dân Sơn La, chia sẻ về những món ăn hấp dẫn này.
Ngoài hương vị đặc trưng, lá cây dổi còn có tác dụng phòng ngừa tiêu chảy
Ngoài hương vị đặc trưng, lá cây dổi còn có tác dụng phòng ngừa tiêu chảy, chính vì vậy mà người dân nơi đây thường kết hợp loại lá này với các món ăn như tiết canh hay nội tạng động vật.
Hiện nay, nhiều hộ gia đình ở vùng Tây Bắc đã bắt đầu mở rộng diện tích trồng loại lá này nhằm cung cấp cho thị trường. Trên các trang thương mại điện tử, bạn có thể dễ dàng tìm thấy những địa chỉ bán hạt dổi đất hoặc cây giống, giúp chị em có thể trồng ngay tại ban công hoặc trong vườn nhà. Cây dổi rất thích hợp trồng ở những nơi có mái che và ánh sáng nhẹ, như ban công, cửa sổ hoặc dưới tán cây lớn. Nó không chỉ dễ chăm sóc mà còn mang lại sự thuận tiện cho những gia đình yêu thích các món nướng.
