Tại nhiều vùng miền của Việt Nam, một loại thực vật ký sinh khá đặc biệt đang thu hút sự chú ý của người dân. Dù có hình dáng giống như những loại cỏ dại, dây tơ hồng vàng lại mang đến nhiều tác dụng quý giá cho sức khỏe và có thể chế biến thành những món ăn hấp dẫn.
Loại cây này, còn được biết đến với nhiều tên gọi như thỏ ty, thỏ lô, xích võng, có tên khoa học là Cuscuta chinensis Lam và thuộc họ tơ hồng Cuscutaceae. Dây tơ hồng vàng thường phát triển ký sinh trên các loại cây cúc tần cũng như nhiều loại cây bụi khác, và có mặt rộng rãi trên khắp lãnh thổ Việt Nam. Toàn bộ cấu trúc của cây có hình dạng dạng sợi, đường kính từ 1 đến 2 mm, với màu vàng sáng nổi bật và bề mặt bóng mượt, trong khi lá của nó đã giảm xuống chỉ còn những vảy nhỏ.
Dựa vào màu sắc và những đặc điểm hình thái, dây tơ hồng vàng được phân loại thành hai loại chính: dây tơ hồng vàng và dây tơ hồng xanh. Do không chứa chất diệp lục để thực hiện quang hợp, cây phát triển bằng cách vươn dài và quấn quanh các cành hay tán lá của cây khác. Qua những rễ mút, cây có khả năng ký sinh và hút chất dinh dưỡng từ cây chủ.
Đối với những ai lớn lên ở vùng quê, dây tơ hồng vàng đã trở thành một hình ảnh quen thuộc. Tại miền Bắc, chúng thường ký sinh trên cây cúc tần, trong khi ở miền Trung, những cây dâm bụt trở thành nơi cư trú của loại thực vật này.
Ở miền Tây, từ lâu người dân đã tận dụng dây tơ hồng vàng như một loại rau dại. Họ thường ra hàng rào hay bờ bụi để thu hoạch và chế biến thành nhiều món ăn ngon miệng. Rau tơ hồng vàng có thể được luộc để chấm với nước cá kho, hay xào tỏi, xào thịt, và thậm chí là nấu canh cùng cua đồng hoặc tép đồng.
Nhiều người đã từng thưởng thức rau tơ hồng vàng đều khẳng định rằng loại rau này mang lại vị ngọt nhẹ và một chút cay, nhưng khi chế biến thành món ăn, nó trở nên rất hấp dẫn và có hương vị độc đáo, khác hẳn với những loại rau quen thuộc như rau lang, rau ngót hay rau cải.
Một người đã chia sẻ: “Tôi vẫn nhớ như in những ngày hè ở quê, khi bà ngoại nấu món canh cá đồng với rau tơ hồng vàng. Mỗi lần đi chợ, bà thường mua một ít cá tươi, và rồi bà nhờ chị em tôi ra sau vườn để hái loại rau này. Rau tơ hồng vàng thường mọc trên những thân cây to, với màu vàng nổi bật rất dễ nhận ra. Chúng tôi thường tìm những cây có chiều cao vừa phải, rồi dùng liềm để cắt chúng và mang về cho bà.
Món canh cá đồng kết hợp với rau tơ hồng vàng thật sự là một trải nghiệm khó quên. Đến giờ, dù đã sống ở thành phố một thời gian dài, tôi vẫn còn cảm nhận rõ ràng hương vị đặc trưng của rau này, nhưng thật tiếc là nó không dễ tìm thấy ở đây.”
Gần đây, một tài khoản trên TikTok đã chia sẻ clip về món ăn chế biến từ rau tơ hồng vàng, khiến nhiều người cảm thấy bất ngờ. Đây là một loại cây dại thường gặp, nhưng không phải ai cũng biết rằng chúng có thể được sử dụng trong ẩm thực.
Hiện tại, rau tơ hồng vàng đang được bày bán tại các chợ địa phương cũng như trên các sàn thương mại điện tử, với mức giá khoảng 40.000 đồng/kg cho loại tươi và khoảng 120.000 đồng/kg cho loại khô. Sự lạ miệng và mới mẻ của loại rau này đã thu hút sự quan tâm của nhiều người sống trong thành phố, khiến họ muốn đặt mua để thưởng thức. Màu vàng tươi sáng của rau tạo nên sự hấp dẫn cho các món ăn được chế biến từ nó.
Khi chế biến canh, bạn chỉ cần nhặt sạch rau tơ hồng vàng, rửa kỹ và dùng kéo cắt thành những khúc ngắn để dễ gắp. Đun sôi nước, cho tôm thịt băm nhuyễn cùng các gia vị vào nấu chín, sau đó thả rau tơ hồng vàng vào và nấu thêm khoảng 5 phút. Chỉ với vài bước đơn giản, bạn đã có được một món canh không chỉ ngon mắt mà còn rất ngon miệng.
Theo nghiên cứu, rau tơ hồng vàng có thể sử dụng tươi hoặc phơi khô. Loại rau này chứa nhiều vitamin A và được biết đến với những tác dụng tốt cho sức khỏe, như giúp tăng cường hệ miễn dịch, ngăn ngừa loãng xương và hỗ trợ chức năng gan.