Nhiều người tin rằng ngoại hình và biểu cảm của trẻ em có thể phản ánh một phần nào đó về trí tuệ và xu hướng phát triển tính cách của chúng. Dựa trên quan điểm này, những đặc điểm cụ thể trên gương mặt trẻ thường được xem là chỉ báo cho sự thông minh.
Trẻ em yêu thích cười
Trẻ em có xu hướng cười thường biểu hiện một thái độ sống tích cực và niềm lạc quan. Tâm lý tích cực này không chỉ ảnh hưởng đến cách trẻ đưa ra quyết định và hành động mà còn giúp chúng trở nên tự tin hơn và dũng cảm đối mặt với khó khăn, thử thách, từ đó dễ dàng đạt được thành công hơn.
Các nghiên cứu trong lĩnh vực tâm lý thần kinh đã chỉ ra rằng khi trẻ cười, hạch hạnh nhân trong não sẽ được kích thích, dẫn đến sự gia tăng mức độ dopamine.
Dopamine, một loại chất dẫn truyền thần kinh quan trọng, đóng vai trò thiết yếu trong cơ chế khen thưởng của não. Nó không chỉ kiểm soát chuyển động và lựa chọn hành vi mà còn củng cố quá trình học tập. Sự tiết ra dopamine giúp trẻ cảm thấy thoải mái, vui vẻ, đồng thời thúc đẩy sự hình thành kết nối giữa các nơ-ron và các khớp thần kinh trong não.
Ngoài ra, cảm xúc tích cực mà dopamine mang lại có khả năng kích thích mạnh mẽ nhiều vùng khác nhau trong não, đồng thời thúc đẩy hoạt động của vùng hải mã – “nhà máy xử lý trí nhớ” – từ đó giúp cải thiện khả năng ghi nhớ.
Nhà tâm lý học nổi tiếng Elin Wolf từ Mỹ đã thực hiện một nghiên cứu dài hạn về sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Kết quả nghiên cứu cho thấy những đứa trẻ biết cười vào ngày thứ 3 sau khi sinh có chỉ số IQ cao lên tới 160 khi đạt 6 tuổi. Điều này đã củng cố quan điểm cho rằng trẻ em càng cười sớm thì chỉ số IQ của chúng càng cao.
Bởi vậy, phụ huynh nên dành nhiều thời gian hơn để chơi đùa và tạo không khí vui vẻ, thư giãn cho trẻ. Việc này không chỉ mang lại niềm vui mà còn hỗ trợ cải thiện chỉ số IQ và khả năng ghi nhớ của trẻ.
Phụ huynh nên dành nhiều thời gian hơn để chơi đùa và tạo không khí vui vẻ, thư giãn cho trẻ
Vầng trán cao và chức năng của vỏ não trước trán
Bộ não con người có cấu trúc bao gồm 3 phần chính: đại não, tiểu não và thân não. Trong đó, bộ não chiếm khoảng 80% trọng lượng của cơ thể, với vỏ não trước trán đóng vai trò như trung tâm điều khiển quan trọng. Vỏ não trước trán nằm ở khu vực phía sau trán và mắt, chịu trách nhiệm cho các chức năng cao cấp như suy nghĩ, tập trung, ra quyết định và thực hiện hành động. Nó cũng có tác động lớn đến động lực học tập, khả năng sáng tạo và trí tưởng tượng.
Theo Saborsky, giáo sư sinh học thần kinh tại Đại học Stanford, một trong những chức năng quan trọng nhất của vỏ não trước trán là khả năng giúp con người lựa chọn những nhiệm vụ khó khăn hơn. Điều này bao gồm việc khuyến khích trẻ em vượt qua sự trì hoãn và tận dụng thời gian để tập trung vào việc học tập một cách hiệu quả.
Vỏ não trước trán được coi là “thiên đường” của trí tuệ, nằm ở vị trí phía trước của não, chính là vùng trán. Các nghiên cứu từ Viện Y tế Quốc gia Trung Quốc đã chỉ ra rằng sự phát triển của vỏ não trước trán có ảnh hưởng đáng kể đến chỉ số IQ của một người.
Chính vì vậy, những trẻ em có vùng trán đầy đặn thường có xu hướng phát triển vỏ não trước trán hoàn thiện hơn, dẫn đến chỉ số IQ cao hơn, và đồng thời khả năng ra quyết định, tự quản lý, động lực trong học tập và trí tuệ cảm xúc cũng được cải thiện rõ rệt. Tuy nhiên, cha mẹ không cần quá lo lắng nếu như trẻ chưa có một vùng trán đầy đặn, vì giai đoạn phát triển mạnh nhất của thùy trước trán diễn ra từ 12 đến 14 tuổi, và quá trình trưởng thành của nó thường kéo dài đến khoảng 20 tuổi.
Những trẻ em có vùng trán đầy đặn thường có xu hướng phát triển vỏ não trước trán hoàn thiện hơn, dẫn đến chỉ số IQ cao hơn
Đôi mắt sáng
Thực tế cho thấy, chúng ta có thể nhận định về trí thông minh của trẻ thông qua đôi mắt của chúng. Như câu nói nổi tiếng “Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn”, đôi mắt thực sự phản ánh sâu sắc thế giới nội tâm của mỗi người.
Từ khía cạnh khoa học não bộ, khoảng 80% thông tin mà não thu thập từ môi trường bên ngoài được xử lý thông qua trung tâm thị giác. Những trẻ em sở hữu đôi mắt sáng và linh hoạt thường có khả năng điều phối mắt tốt, cho phép chúng tiếp nhận và truyền tải thông tin lên não một cách chính xác và hiệu quả.
Trẻ em như vậy thường có khả năng nhận thức hình ảnh vượt trội, ít gặp khó khăn trong việc theo dõi văn bản khi đọc, có khả năng viết chữ ngay ngắn và có thể vẽ một cách mượt mà theo ý tưởng của mình. Đồng thời, chúng cũng thể hiện khả năng tập trung cao hơn.
Để giúp trẻ phát triển đôi mắt sáng và nâng cao chỉ số IQ, cha mẹ có thể khởi xướng các hoạt động kích thích thị giác từ sớm. Những bài tập như quan sát tranh ảnh, nhận diện màu sắc, chơi xếp hình và tham gia các trò chơi tương tác sẽ hỗ trợ sự phát triển trí não của trẻ một cách hiệu quả.
Trẻ em với đôi mắt sáng và lanh lợi thường có khả năng quan sát và nhận thức tốt. Những trẻ này nhanh chóng tiếp thu kiến thức và kỹ năng mới, từ đó chỉ số IQ của chúng cũng dần được nâng cao. Hệ quả là, những trẻ em này thường đạt thành tích nổi bật trong học tập cũng như trong các lĩnh vực khác của cuộc sống.
Mỗi đứa trẻ là một cá thể độc đáo, và cả trình độ trí tuệ lẫn sự phát triển nhân cách của chúng đều bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau. Ngay cả khi trẻ không sở hữu những đặc điểm “thông minh” được nhắc đến, cha mẹ không cần phải quá lo lắng.
Các đặc điểm “bề ngoài thông minh” không phải là yếu tố duy nhất quyết định trí tuệ của trẻ. Quá trình phát triển của trẻ là một hành trình phức tạp và đa diện, chịu tác động từ nhiều yếu tố, bao gồm di truyền, môi trường sống và hình thức giáo dục.
Do đó, cha mẹ nên đánh giá toàn diện sự phát triển của trẻ từ nhiều khía cạnh khác nhau, tạo ra một môi trường phong phú và đa dạng để khuyến khích sự sáng tạo, nuôi dưỡng thói quen sống tích cực cũng như phát huy tài năng một cách hiệu quả.
