Có những câu ca dao, tục ngữ như “mùa hè bổ, lươn đồng là thứ nhất” hay “nhẹ hè, lươn tốt như nhân sâm”, cho thấy lươn được xem là một thực phẩm rất bổ dưỡng.
Tuy nhiên, trong dân gian cũng lưu truyền câu “dù nghèo cũng không nên ăn lươn vàng”, ngụ ý rằng không phải loại lươn nào cũng có thể ăn được. Một ví dụ điển hình là lươn “trông trăng”, loại lươn mà mọi người thường tránh.
Vậy lươn “trông trăng” là gì và lý do vì sao chúng ta không nên ăn loại lươn này? Hãy cùng tìm hiểu!
“Lươn trông trăng” là gì và liệu có thật sự tồn tại loại lươn này?
Theo truyền thuyết dân gian, “lươn trông trăng” là một loài lươn đồng có kích thước lớn hơn lươn ruộng thông thường, với hai đặc điểm đặc trưng. Một là chúng có sở thích ăn xác động vật chết, như xác chó mèo, thường tìm thấy ngoài đồng. Hai là, chúng thường xuất hiện vào những đêm trăng tròn, ngẩng đầu lên nhìn trăng, vì vậy được gọi là “lươn mặt trăng.”
Cũng chính nhờ những câu chuyện này mà nhiều người tin rằng lươn trông trăng không thể ăn được. Ở một số nơi, người ta còn cho rằng loài lươn này có độc, ăn phải có thể gây ngộ độc, thậm chí tử vong.
Vậy liệu “lươn trông trăng” có thật sự tồn tại không? Và nếu có, làm thế nào để phân biệt và tránh ăn phải loại lươn này vì nguy hiểm? Theo các ghi chép lịch sử, lươn trông trăng được nhắc đến lần đầu tiên từ thời nhà Minh ở Trung Quốc, với câu chuyện về một chàng trai ăn phải loại lươn này và chết vì ngộ độc. Từ đó, truyền thuyết về sự nguy hiểm của lươn trông trăng đã được lan truyền.
Tuy nhiên, đây chỉ là một câu chuyện dân gian, và không có bằng chứng khoa học chứng minh sự nguy hiểm của lươn đồng. Tại Việt Nam, việc ăn lươn đồng đã trở thành thói quen lâu đời ở mọi miền, từ Bắc vào Nam, và chưa từng có trường hợp nào ghi nhận ngộ độc hay tử vong do ăn lươn.
Khi bắt lươn, bạn có thể thấy chúng đôi khi nhấc đầu khỏi mặt nước, đặc biệt khi môi trường nước bị ô nhiễm và thiếu oxy, khiến lươn phải nổi lên để thở. Lươn đồng thường hoạt động vào ban đêm, đặc biệt là vào những đêm trăng sáng, khi chúng dễ bị bắt.
Nhiều người lớn tuổi ở vùng quê thường cho rằng lươn càng lớn thì càng không ngon, có thể do cho rằng đó là “lươn trông trăng.” Tuy nhiên, những câu chuyện này chủ yếu mang tính truyền thuyết và không có cơ sở khoa học.
Theo truyền thuyết dân gian, “lươn trông trăng” là một loài lươn đồng có kích thước lớn hơn lươn ruộng thông thường, với hai đặc điểm đặc trưng. Một là chúng có sở thích ăn xác động vật chết, như xác chó mèo, thường tìm thấy ngoài đồng. Hai là, chúng thường xuất hiện vào những đêm trăng tròn, ngẩng đầu lên nhìn trăng, vì vậy được gọi là “lươn mặt trăng.”
Cũng chính nhờ những câu chuyện này mà nhiều người tin rằng lươn trông trăng không thể ăn được. Ở một số nơi, người ta còn cho rằng loài lươn này có độc, ăn phải có thể gây ngộ độc, thậm chí tử vong.
Vậy liệu “lươn trông trăng” có thật sự tồn tại không? Và nếu có, làm thế nào để phân biệt và tránh ăn phải loại lươn này vì nguy hiểm? Theo các ghi chép lịch sử, lươn trông trăng được nhắc đến lần đầu tiên từ thời nhà Minh ở Trung Quốc, với câu chuyện về một chàng trai ăn phải loại lươn này và chết vì ngộ độc. Từ đó, truyền thuyết về sự nguy hiểm của lươn trông trăng đã được lan truyền.
Tuy nhiên, đây chỉ là một câu chuyện dân gian, và không có bằng chứng khoa học chứng minh sự nguy hiểm của lươn đồng. Tại Việt Nam, việc ăn lươn đồng đã trở thành thói quen lâu đời ở mọi miền, từ Bắc vào Nam, và chưa từng có trường hợp nào ghi nhận ngộ độc hay tử vong do ăn lươn.
Khi bắt lươn, bạn có thể thấy chúng đôi khi nhấc đầu khỏi mặt nước, đặc biệt khi môi trường nước bị ô nhiễm và thiếu oxy, khiến lươn phải nổi lên để thở. Lươn đồng thường hoạt động vào ban đêm, đặc biệt là vào những đêm trăng sáng, khi chúng dễ bị bắt.
Nhiều người lớn tuổi ở vùng quê thường cho rằng lươn càng lớn thì càng không ngon, có thể do cho rằng đó là “lươn trông trăng.” Tuy nhiên, những câu chuyện này chủ yếu mang tính truyền thuyết và không có cơ sở khoa học.
Tại sao không nên ăn “lươn trông trăng”?
Theo quan niệm dân gian, lươn trông trăng thường ăn xác động vật chết, điều này liên quan đến thói quen ăn uống của lươn. Lươn là loài cá ăn thịt khá hung dữ, với chế độ ăn đa dạng gồm cá nhỏ, tôm, ếch, chim, thậm chí cả rắn. Khi thiếu thức ăn, chúng không ngần ngại ăn xác động vật chết như chó, mèo. Các con lươn càng lớn sẽ càng ăn nhiều xác động vật, khiến chúng dễ bị nhiễm vi khuẩn và ký sinh trùng, điều này khiến lươn trở thành thực phẩm không an toàn.
Thứ hai, lươn lớn thường được cho là có độc tính cao hơn. Mặc dù độc tố không có trong thịt, mà chủ yếu tập trung ở máu của lươn, nhưng độc tính này lại gia tăng khi lươn càng lớn. So với lươn nhỏ, việc chế biến lươn lớn để loại bỏ hoàn toàn nội tạng và máu trở nên phức tạp hơn. Nếu không nấu chín kỹ, nguy cơ ngộ độc vẫn rất cao.