Sự tồn tại của cá nhộng quỷ là một kỳ tích sinh học. Loài cá này đã sống sót suốt gần 6 vạn năm, trải qua những biến đổi địa chất và khí hậu khắc nghiệt. Chúng chứng kiến sự lên xuống của kỷ băng hà, thích nghi và tồn tại trong môi trường tưởng chừng như không thể sống nổi. Tên gọi “cá sa mạc” mà người dân địa phương đặt cho chúng phần nào phản ánh sự đặc biệt này. Chúng sinh sống trong một nguồn nước nhỏ hẹp, tách biệt tại Devil’s Hole, một hang động ngầm thuộc Thung lũng Chết.
Tuy nhiên, chính sự thích nghi phi thường này cũng lại là nguyên nhân khiến cá nhộng quỷ dễ bị tổn thương. Số lượng loài cá này đã giảm mạnh từ hàng trăm xuống còn chưa đến bốn chục con. Môi trường sống hạn chế, cùng với sự tác động tiêu cực của con người, như khai thác tài nguyên và ô nhiễm môi trường, đã đẩy loài cá nhỏ bé này đến bên bờ vực tuyệt chủng. Sự suy giảm hệ sinh thái tự nhiên xung quanh Devil’s Hole, sự biến đổi khí hậu và ô nhiễm nguồn nước đang đe dọa sự tồn tại mong manh của chúng.
Cá nhộng quỷ, với lịch sử tiến hóa hàng chục nghìn năm, đã chứng minh khả năng thích nghi đáng kinh ngạc. Chúng là minh chứng sống động cho sức mạnh tiềm ẩn của tự nhiên và sự bền bỉ của sự sống. Tuy nhiên, sức mạnh đó đang bị thử thách bởi tác động của con người. Sự tàn phá môi trường không chỉ đe dọa cá nhộng quỷ mà còn hàng loạt loài sinh vật khác trên hành tinh.