Cà rốt được xem như “tiểu nhân sâm” theo lời của danh y Hoa Đà. Ông là một trong những thầy thuốc nổi tiếng trong giai đoạn cuối của triều đại Đông Hán và đầu thời Tam Quốc ở lịch sử Trung Quốc, đồng thời thuộc nhóm bốn danh y vĩ đại của Đông y.
Hoa Đà đã nghiên cứu và phát triển 38 bí quyết vàng để bảo vệ sức khỏe, được nhiều người coi là “chìa khóa sống thọ”. Trong đó, bí quyết thứ 6 ông đề cập chính là giá trị của việc tiêu thụ cà rốt.
Danh y này đã khẳng định: “Cà rốt thực sự là ‘tiểu nhân sâm’, nếu được ăn thường xuyên sẽ giúp nâng cao tinh thần và sức khỏe.”
Theo thông tin từ Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), trong 100g cà rốt chứa 41 kcal, 0.2g lipid, 69mg natri, 320mg kali, và 10g carbohydrates.
Bác sĩ chuyên khoa II Huỳnh Tấn Vũ từ Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (cơ sở 3) chia sẻ rằng cà rốt là nguồn cung cấp phong phú vitamin và khoáng chất thiết yếu cho cơ thể, bao gồm Beta-Carotene, Selenium, Lutein, Vitamin A, Vitamin C và Vitamin E.
Cà rốt có nhiều màu sắc khác nhau như đỏ, vàng, tím, cam và trắng. Cà rốt đỏ chứa lycopen, một dạng carotene có khả năng phòng ngừa bệnh tim mạch và ung thư. Cà rốt vàng rất giàu xanthophyll, có lợi cho thị lực. Cà rốt tím chứa anthocyanin, một sắc tố có chức năng như một chất chống oxy hóa mạnh mẽ. Cà rốt cam lại dồi dào lutein, một sắc tố quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của mắt.
Ngoài vai trò dinh dưỡng, cà rốt còn được ứng dụng như một phương thuốc chữa tiêu chảy ở trẻ em nhờ khả năng làm giảm nhu động ruột, hấp thụ chất nhầy, độc tố và vi khuẩn. Hơn nữa, cà rốt cũng có tác dụng thông tiểu và điều kinh.
Theo lương y Nguyễn Hữu Trọng, Ủy viên Hội Nam y Việt Nam, cà rốt không chỉ đơn thuần là thực phẩm mà còn là một vị thuốc trong y học cổ truyền. Với tên gọi khác là hồ la bạc, cà rốt có vị ngọt nhẹ, tính bình, có tác dụng kích thích tiêu hóa, bổ huyết, diệt khuẩn, lợi tiểu và giảm đường huyết. Hạt cà rốt cũng được biết đến với công dụng loại bỏ giun kim.
Theo ông Trọng, cà rốt là thực phẩm rất bổ dưỡng, giàu chất chống oxy hóa có lợi cho sức khỏe. Loại củ này được sử dụng trong các phương thuốc trị tiêu chảy cho trẻ sơ sinh, trẻ suy dinh dưỡng và còi cọc, trẻ đang trong giai đoạn mọc răng, cũng như trẻ bị giun kim. Thêm vào đó, cà rốt cũng được sử dụng như một loại thuốc khai vị, hỗ trợ điều trị lỵ mãn tính và tiểu đường.
Một số bài thuốc hữu ích từ cà rốt:
– Chữa ho khan, khô họng: Rửa sạch cà rốt và ăn sống nhiều lần trong ngày.
– Điều trị đau dạ dày: Rang hạt cà rốt cho chín, nghiền thành bột mịn. Uống 3 lần mỗi ngày, mỗi lần 6g hoặc sử dụng khi có cơn đau dạ dày.
– Hỗ trợ tiêu hoá, trị táo bón: Ép 600g cà rốt lấy nước, trộn với mật ong và uống 2-3 lần mỗi ngày, mỗi lần khoảng 100-150ml.
– Chữa quáng gà: Thái lát 3 củ cà rốt, hấp chín và ăn liên tục trong nhiều ngày.
– Cải thiện thị lực: Sử dụng 100g cà rốt cùng với 2 quả trứng gà. Gọt vỏ cà rốt, thái nhỏ, luộc chín rồi cho trứng gà vào nấu cùng. Ăn trong vòng 5-7 ngày.
– Cầm tiêu chảy: Đun sôi 600g cà rốt tươi với nước, chia ra uống trong cả ngày.
– Hỗ trợ điều trị bệnh phổi và ho kéo dài: Sắc 200g cà rốt cùng 15g hồng táo lấy nước uống cho đến khi triệu chứng ho thuyên giảm.
– Thuốc bổ cho người già có thể chất yếu: Dùng 1kg cà rốt, xương lợn, khoai tây; 500g thịt, cà chua và 400g hành tây cùng một lượng nước vừa đủ. Đun cho đến khi hỗn hợp sánh lại và chia ra ăn nhiều lần trong ngày.
Lời khuyên từ bác sĩ Vũ về việc sử dụng cà rốt
Mặc dù cà rốt là thực phẩm an toàn và bổ dưỡng, nhưng mọi người không nên tiêu thụ quá mức. Việc ăn quá nhiều cà rốt có thể gây ra tình trạng thừa carotene. Khi cơ thể không chuyển hóa kịp thời lượng carotene thành vitamin A, dẫn đến sự tích tụ ở gan, có thể gây ra các triệu chứng như vàng da, khó tiêu, và cảm thấy mệt mỏi.