1. Quên tổ tiên
Có câu: “Cây có cội, nước có nguồn, con chim có tổ, con người có tông” nhằm đề cao cội nguồn của mình. Ta không tự nhiên mà có trên Trái đất này, vì thế cái gì cũng có gốc rễ của nó.
Mỗi cá nhân phải luôn nhớ về nơi mình sinh ra, con người thì phải có gốc rễ – cội nguồn, cho dù đi làm ăn xa ở đâu đi chăng nữa thì cũng nên luôn hướng về quê hương.
Có thể nói, việc nhớ về tổ tiên, nguồn cuội là một trong những truyền thống tốt đẹp trong nên văn hóa truyền thống từ xưa đến nay. Từ đó, chúng ta mới có thể phát huy, duy trì những giá trị tốt đẹp mà tổ tiên mình để lại.
Mục đích là để nhắc nhở con cháu nhớ nhớ công ơn sinh thành, phúc đức và học tập những đạo đức tốt đẹp của tổ tiên để lại.
Tâm luôn hướng về tổ tiên giúp bản thân và các thành viên trong gia đình tu dưỡng nhiều phẩm chất đạo đức tốt đẹp, như sự hiếu thảo, lòng nhân ái, đức hy sinh, tinh thần cầu tiến, tính cần cù, siêng năng, chăm ch… và đó cũng là cách để thể hiện lòng biết ơn.
Đó là thái độ đúng đắn vì ngay cả lời Phật dạy về lòng biết ơn cũng nhắc nhở chúng ta rằng, trân trọng thứ mình đang có bạn sẽ có nhiều hơn.
Giá trị cốt lõi của tín ngưỡng này chính là lòng biết ơn đối với sự sinh thành, dưỡng dục, yêu thương, chăm sóc, sự che chở của ông bà, cha mẹ và các thế hệ trước đối với thế hệ sau.
Con cháu thể hệ lòng biết ơn của mình đối với tổ tiên không chỉ ở sự tôn kính, sự quan tâm, chăm sóc cha mẹ, ông bà, cụ, kỵ khi họ còn sống mà cả còn phải phụng thờ khi họ đã mất. (Ảnh minh họa)
2. Quên đạo đức
Người không biết đề cao giá trị đạo đức thì thường dễ lầm đường, lạc lối, phạm tù tội. Dù bất cứ đâu cũng có giới hạn trong những khuôn khổ nhất định, nếu làm gì cũng tùy tiện, không coi trọng đạo đức thì chỉ khiến người đời coi khinh.
Là con người phải ăn nói và có hành vi hợp với tiêu chuẩn đạo đức, đó là phép tắc tối thiểu mà lỡ phạm vào thì khó làm được việc gì tốt đẹp.
Hơn nữa, cổ nhân đã răn dạy điều này hoàn toàn có cơ sở vì một kẻ vi phạm các tiêu chuẩn đạo đức thì cũng làm ảnh hưởng tới phúc báo.
Những người không biết đề cao giá trị đạo đức, sẽ không có khả năng sinh ra các trạng thái tốt đẹp của sinh mệnh như phú quý, trí tuệ và cả sức mạnh.
Thậm chí phúc báo của họ bị hao hụt, bị trừng phạt bất cứ lúc nào, không ai lường trước được.
Quên trời Đất
Cổ nhân dạy điều nên kính nể nữa đó là Trời Đất vì Trời là càn, Đất là khôn, Trời Đất là nơi sinh của nguyên khí và sinh lực. Cổ nhân cho rằng con người là một phần của thiên nhiên, cần sống thuận theo tự nhiên.
Nếu không biết đối xử tốt với thiên nhiên đúng cách thì ta sẽ tự rước họa vào thân. Hiểu rõ điều này nên những người đánh cá không bao giờ bắt từ con nhỏ tới con lớn, họ cũng phải trả lại cho biển một phần để các loài cá có thể tiếp tục sinh trưởng, duy trì nói giống của nó.
Nếu con người cứ tự xem mình là nhất, tìm cách chống lại tự nhiên, đắp đê, đổi hướng di chuyển sông ngòi, tàn phá thiên nhiên thì sẽ bị thiên tai nhân họa mà thôi.
Chúng ta có thông minh, mạnh mẽ đến mức nào cũng không thể thắng được thiên nhiên. Hãy chọn cách sống hòa thuận, nương vào nhau mà sống.
4. Quên Thần Phật
Cổ nhân dạy điều nên kính nể trước tiên là Thần Phật. Điều này không có nghĩa là mê tín, sùng bái quá mức các vị Thần hay Phật.
Có thể tạm hiểu Phật là người thầy giáo, có thể dạy học sinh, giúp học sinh thay đổi phẩm cách, tăng trưởng tri thức, tu dưỡng thân tâm, nhưng không thể học tập thay cho học sinh, lên lớp, nghe giảng thay cho học sinh được. Vì vậy, tín ngưỡng Phật giáo giống như lòng hiếu kính của con cái đối với cha mẹ, xuất phát từ lòng biết ơn.
Chính vì kính nể Ngài nên ta mới học tập những hành động tốt đẹp như bố thí, giữ giới, nhẫn nhục, nỗ lực, tu định, phát huệ… Những điều này vô tình lại có khả năng thay đổi nghiệp lực quá khứ, tội nặng nhưng chịu quả báo nhẹ; tội nhẹ thì được khỏi quả báo; bởi vì, nghiệp lực hiện hành thụ báo. Tôn kính Phật là tôn kính ân đức của Phật đã chứng ngộ và thuyết pháp.
Đức Phật, trải qua ba vô lượng kiếp, tu hành, chứng ngộ được đạo lý giải thoát, và sau khi chứng ngộ, đã thuyết giảng tường tận đạo lý ấy cho chúng ta.
