Chia sẻ khi vừa hoàn thành ca mổ cho nữ bệnh nhân bị sa sinh dục, bác sỹ Lê Văn Nam cho biết, bệnh này không nguy hiểm đến tính mạng nhưng ảnh hưởng rất nhiều đến sinh hoạt của phụ nữ, cả trong lao động và đời sống vợ chồng. Nói kỹ hơn, bác sỹ Nam lý giải, sa sinh dục tức là tình trạng bàng quang, tử cung hoặc trực tràng bị sa xuống trong âm đạo hay nặng hơn cổ tử cung ra khỏi âm hộ. Hiện nay, nhiều phụ nữ vùng nông thôn, miền núi, phụ nữ làm các công việc nặng nhọc hay mắc phải. Gần như tuần nào, bác sỹ Nam cũng gặp các ca bệnh dạng này.
Đó chỉ là 1 trong số hàng ngàn ca phẫu thuật liên quan đến “vùng nhạy cảm” của chị em mà các bác sỹ ở khoa Phụ sản, Bệnh viện đa khoa Hợp Lực (Thanh Hóa) thực hiện.
Bác sỹ khoa sản áp lực nhưng hạnh phúc
Cả khoa có hơn chục bác sỹ nhưng chỉ có 3 bác sỹ nam. Theo bác sỹ Lê Văn Nam, dù ngày càng có nhiều bác sỹ theo đuổi chuyên khoa phụ sản nhưng tỷ lệ bác sỹ là nam giới tham gia khám, điều trị các bệnh về phụ khoa, sinh sản vẫn không nhiều so với các bác sỹ nữ. Nguyên nhân một phần đến từ quan niệm xã hội đã lỗi thời sinh đẻ, phụ khoa là những vấn đề nhạy cảm của phụ nữ nên họ thường e ngại khi đàn ông can dự trực tiếp. Những năm gần đây, bác sỹ sản là đàn ông ngày càng nhiều, nhất là tại các bệnh viện chuyên khoa phụ sản.
“Khi mới ra trường, quả tình, bản thân tôi cũng có chút e ngại khi khám bộ phận sinh dục cho bệnh nhân nữ. Nhất là các cô gái trẻ, những phụ nữ chưa sinh nở, thậm chí có nhiều người chưa từng thoát y trước mặt người khác giới bao giờ. Tuy nhiên, do được đào tạo về sản phụ khoa, đã có những trải nghiệm từ thời sinh viên khi thực hành nên cảm giác e ngại nhanh trôi qua. Tuy nhiên, đó là câu chuyện xảy ra từ mươi năm về trước. Giờ đây, nhận thức xã hội đã tiến bộ dần. Chị em đến khám, điều trị phụ khoa hay sinh đẻ, điều họ quan tâm nhất chính là bác sỹ chuyên môn có tốt hay không”, bác sỹ Nam chia sẻ, đồng thời đề nghị mọi người không nên đặt vấn đề bác sỹ nam hay nữ sẽ khám, điều trị sản phụ khoa, bởi suy nghĩ như thế thôi đã rất lạc hậu.
Vị bác sỹ nói, một nguyên tắc trong nghề bác sỹ sản phụ khoa là khám bệnh luôn có ít nhất một người phụ nữ ở bên. Hoặc là nữ hộ sinh, đồng nghiệp hoặc người thân cùng giới của bệnh nhân. Ngay cả bệnh nhân không yêu cầu, bệnh nhân là người thân quen thì việc khám bộ phận nhạy cảm của phụ nữ kể cả lâm sàng hay cận lâm sàng nhất thiết phải có người thứ ba cùng giới. Điều này vừa là nguyên tắc về y đức nhưng đồng thời cũng để tránh xảy ra những nguy cơ gây hiểu lầm của bệnh nhân, người nhà bệnh nhân, đảm bảo sự tôn trọng đối với phụ nữ, giúp họ yên tâm khám, điều trị.
Bác sỹ Lê Văn Nam nói sau khi tốt nghiệp đa khoa, anh không nghĩ sẽ theo học chuyên khoa phụ sản. Cả lớp đại học ra trường gần 20 năm nhưng chỉ có mỗi anh trở thành bác sỹ sản. Ngoài yêu cầu của bệnh viện khi phát triển chuyên khoa này, bác sỹ Nam cho rằng đó cũng là cơ duyên và càng làm càng thấy đam mê, tâm huyết, trách nhiệm.
“Khác với các khoa khác, khoa sản có những bệnh nhân nhưng thực ra không phải là bệnh nhân. Họ đến để đón chào các thiên thần, kết quả từ trái ngọt tình yêu nên khi mẹ tròn con vuông, gia đình vui như mở hội. Nhìn những đứa trẻ cất tiếng khóc chào đời, bác sỹ cũng cảm thấy vui và hạnh phúc. Mỗi lần tôi về quê, thi thoảng bố mẹ các cháu hay nhắc đến mình như là người đỡ đầu của trẻ. Những lúc như thế thấy công việc của mình thực sự ý nghĩa, có ích cho cuộc đời”, bác sỹ Nam hồ hởi tâm sự.
Theo vị bác sỹ chuyên khoa 1, đang là Phó trưởng khoa phụ sản, Bệnh viện đa khoa Hợp Lực, nghề bác sỹ phụ sản luôn chịu áp lực rất lớn, rủi ro cao nên đòi hỏi người làm nghề này vừa phải có trái tim nhân hậu nhưng cũng phải sở hữu thần kinh “thép”. Luôn phải nhẹ nhàng với sản phụ, người nhà sản phụ nhưng cũng luôn phải tỉnh táo, bình tĩnh, bản lĩnh trong từng đường dao, mũi kim, từng tình huống, diễn biến bất ngờ. Vì chỉ cần sơ suất nhỏ cũng có thể ảnh hưởng đến cả hai mẹ con.
“Giải tỏa áp lực không có cách nào tốt hơn là nhìn vào hình ảnh các cặp vợ chồng, ông bà, cô bác dắt díu nhau đến viện chờ đón con cháu họ chào đời. Ai cũng mong muốn mẹ tròn con vuông. Và rồi khi nhìn thấy giọt nước mắt của những người đàn ông lần đầu được làm cha, hay những ông bà lần đầu đón cháu họ hạnh phúc như thế nào thì mình cũng sẽ vui và yêu nghề như thế”, bác sỹ Lê Văn Nam xúc động nói.
Khám phụ khoa cho bạn thân, đỡ đẻ cho đồng nghiệp
Bác sỹ Hà Công Nhân, 39 tuổi, có 14 năm trong nghề bác sỹ phụ sản nói, khi vào trường y, ngay từ những ngày đầu anh đã say mê bộ môn mô phôi học. Quá trình phát triển từ một tế bào để trở thành một cơ thể người hoàn thiện đã khiến chàng sinh viên quê Triệu Sơn (Thanh Hóa) tiếp tục theo đuổi nghiên cứu để rồi sau này trở thành bác sĩ sản phụ khoa.
Hiện bác sỹ Nhân là Phó giám đốc Bệnh viện đa khoa quốc tế Hợp Lực, phụ trách khoa phụ sản. Do đã mơ ước, xác định sẽ trở thành bác sỹ sản từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường nên anh Nhân nói, thời kỳ đầu khám, điều trị “vùng nhạy cảm” cho chị em gần như không có nhiều bỡ ngỡ.
“Quan trọng là mình xác định được đó là công việc thuần túy chuyên môn, không liên quan gì đến cùng giới, khác giới. Như thế sẽ làm cho bệnh nhân cảm thấy thoải mái khi khám và điều trị. Tất nhiên, bây giờ phụ nữ cũng đã thay đổi quan niệm cũ. Nghĩa là họ không ngại khi chia sẻ các vấn đề vốn được cho là thầm kín với bác sỹ, do đó, khi khám và điều trị các bệnh về phụ khoa cũng không gặp khó khăn gì”, bác sỹ Nhân quả quyết.
Anh Nhân kể, ngay cả khi bệnh nhân đến khám từng là bạn học cũ hay nữ đồng nghiệp, rồi bạn bè, anh em nhờ khám trực tiếp cho vợ cũng rất bình thường. Bác sỹ Nhân không nhớ hết đã khám, mổ, đỡ đẻ cho bao nhiêu trường hợp là bạn bè, người thân, đồng nghiệp nhưng theo anh có một nguyên tắc là khi khám, điều trị thì tất cả đều bình đẳng như nhau. Bác sỹ chỉ tập trung vào chuyên môn sao cho ca mổ thành công, người bệnh nhanh chóng hồi phục. Tuyệt đối không đắn đo, e ngại khi nhắc đến các vấn đề được xem là “nhạy cảm” khi tiếp xúc với các bệnh nhân về sản phụ khoa. Cũng như bác sỹ Lê Văn Nam, bác sỹ Hà Công Nhân cho rằng, thời hiện đại, những ai còn quan niệm bác sỹ nam hành nghề sản phụ khoa là công việc “nhạy cảm” thực sự là người lạc hậu.
“Cũng có trường hợp bệnh nhân khi gặp bác sỹ sản là nam giới yêu cầu đổi sang bác sỹ nữ vì ngại. Thường thì đó là những cô gái trẻ, họ chưa tiếp xúc, va chạm cuộc sống nhiều. Tuy nhiên, về cơ bản thì những trường hợp như vậy rất ít khi xảy ra. Hoặc nếu có xảy ra, bác sỹ nam hoàn toàn có thể tư vấn, thuyết phục, nói rõ để họ hiểu, khám điều trị phụ khoa hay hỗ trợ sinh nở là những công việc chuyên môn. Vấn đề là với ca bệnh của họ, cần chuyên môn của chính bác sỹ ấy mới đáp ứng được”, bác sỹ Nhân giải thích.
Theo bác sỹ Nhân, phụ nữ làm bác sỹ phụ sản có lợi thế là dễ gần bệnh nhân hơn, hiểu cơ thể bệnh nhân hơn. Tuy nhiên, nghề bác sỹ sản đòi hỏi áp lực lớn, làm việc đêm hôm nhiều nên cần sức khỏe, sự bền bỉ. Những yếu tố này nam giới lại có ưu thế hơn.
Về quan điểm cho rằng bác sỹ sản phụ khoa hằng ngày tiếp xúc nhiều với cơ thể của phụ nữ nên dễ “chán vợ” hoặc gặp vấn đề trong sinh hoạt vợ chồng khi trở về cuộc sống gia đình, anh Nhân cho rằng, đó là suy diễn của những người không làm trong ngành y. Thực tế, một bác sỹ phụ sản được đào tạo, chuẩn bị đầy đủ các kiến thức, kỹ năng và cả tâm lý đủ để phân biệt được đâu là công việc chuyên môn, đâu là cuộc sống đời thường.
Bác sỹ Nhân nói, hạnh phúc nghề y đôi khi thật giản dị, đó là được nghe tiếng khóc chào đời quen thuộc hằng ngày của một em bé vừa chào đời. Cũng có khi là tư vấn thành công cho một gia đình mong sinh con theo giờ để gặp may mắn trong cuộc đời sau này nhưng thai chưa đến kỳ nên cần phải tuân thủ chỉ định của bác sỹ. Hoặc nhìn thấy giọt nước mắt hạnh phúc của sản phụ khi lần đầu tiên ngắm nhìn khúc ruột của mình sau một cuộc “vượn cạn” thành công.
