Đu đủ không chỉ còn là loại cây ăn trái quen thuộc với người dân Việt Nam mà ngày nay còn trở thành một biểu tượng nghệ thuật độc đáo qua hình thức bonsai. Với khả năng sinh trưởng tốt và cho trái gần như quanh năm, đu đủ thật sự dễ trồng, nhưng ít ai biết rằng khi được tạo hình thành bonsai, nó lại đòi hỏi sự tỉ mẩn và kỳ công trong chăm sóc.
Các nghệ nhân bonsai cho biết, mặc dù đu đủ là cây rất phổ biến, nhưng khi vào chậu, nó lại trở thành một thách thức không nhỏ. Chính điều này khiến giá trị của những chậu bonsai đu đủ thường cao, có thể lên tới hàng chục triệu đồng cho những cây đẹp và độc đáo. Đặc biệt, vào dịp Tết Nguyên đán, nhiều gia đình lựa chọn bonsai đu đủ để trang trí cho không gian sống của mình, từ phòng khách, văn phòng cho đến sân vườn, không chỉ để tạo vẻ đẹp mà còn mang đến ý nghĩa phong thủy, làm tăng thêm tài lộc và sức khỏe cho gia chủ.
Để tạo ra một chậu bonsai đu đủ ấn tượng, công việc chăm sóc phải được thực hiện một cách rất tỉ mỉ. Đầu tiên, đất trồng cần phải được lựa chọn kỹ lưỡng, ưu tiên đất thịt hoặc đất mới, chưa từng được gieo trồng loại cây nào trước đó. Sau khi xác định được loại đất phù hợp, việc chọn giống đu đủ cũng là yếu tố then chốt. Khi cây trưởng thành, quá trình cắt tỉa và uốn nắn là điều cần thiết, vì đu đủ vốn không phân nhánh nhiều, nên việc tạo dáng cho cây đòi hỏi nhiều kiên nhẫn và kỹ năng.
Một chậu bonsai đu đủ đẹp phải đạt được nhiều tiêu chí, từ thế cây hài hòa, hoa nở đúng mùa, quả sai và đều, đến việc lá cây phải xanh mướt và có lá lộc non. Theo ông Nguyễn Văn Thêu, người chủ một vườn bonsai ở Hưng Yên, giá một chậu bonsai đu đủ có thể dao động từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng vào mùa vụ. Do cây đẹp không phải lúc nào cũng có sẵn, nhiều người yêu thích bonsai thường phải đặt trước từ những nhà vườn mà họ quen biết. Hơn nữa, chỉ những ai hiểu và cảm nhận được ý nghĩa của bonsai đu đủ mới thực sự yêu mến loại cây này.
Nếu được chăm sóc đúng cách, bonsai đu đủ sẽ cho trái rất sai, với những quả mọc rải đều từ gốc đến ngọn. Thật thú vị khi nhiều cây không chỉ cho quả mà còn tiếp tục đơm hoa, tạo nên nét đẹp sinh động cho chậu bonsai này.
Theo thông tin từ các nhà vườn, giống đu đủ thường được trồng để làm bonsai chủ yếu là giống Đài Loan với quả tròn hoặc giống Thái Lan có dáng quả thon dài.
Ông Nguyễn Văn Dương, chủ một vườn cây ở Thái Bình, cho biết rằng loại đu đủ bình thường thường chỉ sống đến tháng 7 âm lịch, nhưng những cây đu đủ bonsai được chăm sóc để giữ lâu hơn vì mục đích trang trí. Do đó, việc thuần dưỡng cây là rất quan trọng nhằm giảm thiểu tỷ lệ cây bị hỏng.
Một đặc điểm nổi bật của đu đủ bonsai là không sử dụng thuốc trừ sâu hay hóa chất bảo vệ thực vật trong quá trình chăm sóc. Cây đu đủ rất nhạy cảm với các chất kích thích tăng trưởng, và nếu áp dụng chúng, cây sẽ dễ bị hư hại. Chính vì vậy, các quả đu đủ trên cây bonsai luôn sạch và an toàn, và khi chín, chúng có thể được ăn như đu đủ tự nhiên.
Khi chăm sóc, vườn chỉ cần tưới nước đều đặn, giúp quả tiếp tục phát triển, và người chơi có thể thưởng thức chúng trong khoảng 5-6 tháng khi được trồng trong chậu.
Đu đủ không chỉ đơn thuần là một loại quả, mà còn là biểu tượng của sự no đủ, sum vầy và bền vững, chính vì vậy mà nó luôn được nhiều người yêu thích và tìm kiếm. Khi được tạo hình thành bonsai, đu đủ thể hiện nét đẹp giản dị nhưng vẫn trang trọng, phù hợp để đặt trong vườn bên cạnh nhiều loại cây khác.
Mỗi khi Tết đến, đu đủ bonsai thường được bày bán khá nhiều, nhưng các nhà vườn cũng có sẵn những cây bonsai quanh năm khi có khách đặt hàng. Giá cả của chúng dao động từ 2-3 triệu đồng cho những chậu nhỏ, trong khi các chậu lớn hơn có giá từ 8-10 triệu đồng. Đặc biệt, với những chậu bonsai có dáng đẹp và độc lạ, giá có thể cao ngất ngưởng, lên tới 20 – 40 triệu đồng.
Trên các diễn đàn cây cảnh, người ta có thể dễ dàng tìm thấy nhiều thông tin về việc rao bán đu đủ bonsai với đa dạng kiểu dáng. Những cây bonsai đẹp thường được các tín đồ cây cảnh tự hào khoe với nhau để mọi người cùng chiêm ngưỡng. Tuy nhiên, để có thể lựa chọn được những cây đu đủ bonsai có bộ rễ khỏe mạnh, hình dáng đẹp và nhiều nhánh, người mua cần có sự am hiểu và kinh nghiệm trong lĩnh vực này.